Menu Sluiten

Het Succes van de Commons

Gisteren stond het in het teken van de Commons. De VPRO Tegelicht Meetup in Pakhuis de Zwijger over “Ons Gemeengoed”. De uitzending sluit 100% aan bij waar ik dagelijks mee bezig ben: “De Coöperatieve gedachte”. Best wel een eer dat ik bij de meetup mijn verhaal mocht vertellen. Voor een zaal vol met mensen mocht ik vertellen over wat het met mensen doet als de overheid het aan de markt overlaat en de markt faalt.

 

Natuurlijk gaat het bij mij dan vaak over glasvezel. Ik kan me nog kwaad over worden als ik zie wat er in Groningen gebeurt. Adressen in het bevingsgebied die minder dan 30Mb/sec hebben krijgen een aanbod van een commerciële partij die ze 50Mb/sec of 100Mb/sec aanbiedt. Die commerciële partij heeft 10 Miljoen gekregen (hoeft niet terug) om adressen in het bevingsgebied te ontsluiten. Hoogstwaarschijnlijk draadloos en dat mag. Krijgen ze dus nog steeds een pisstraaltje. In Drenthe kunnen adressen 1000Mb/sec krijgen. Hoezo het bevingsgebied vooruit helpen.

 

Maar je zult maar 32M/sec hebben dan val je buiten de boot. Ik zag een reactie van iemand die dat overkwam. “en zo zitten we met de gebakken peren…. Wij zullen de komende jaren geen snel internet ‘krijgen’. We zijn grijsgebied en de commerciele partij heeft besloten dat 30 mbpsgenoeg voor ons is. Wij zitten door eigen ingreep nu op 60 ( met koperdraadje) maar minimaal 100 (snel internet) zullen wij niet halen. Op de dijk wel in het dorp niet. Hierdoor liggen onze plannen stil, zitten gasten met vertraagd internet en heeft de overheid liggen slapen… “

 

En de rest van Groningen moet op het bevingsgebied wachten. Zelf doen is dus een optie. Niet gemakkelijk en dat zelf doen levert gedoe op. En dat is precies daar waar het om draait. Tine de Moor (hoogleraar sociale geschiedenis en expert op het gebied van burgercollectieven) was ook bij de meetup en ze is duidelijk:  “in de samenwerking met de overheid liggen kansen”. Ik kijk er iets anders tegenaan. Bij een Common gaat het niet alleen om consumeren maar er wordt ook iets verwacht van de deelnemers: inzet, geld of in ieder geval betrokkenheid. De overheid heeft vaak de neiging om drempels weg te nemen. Bijvoorbeeld bij een glasvezel initiatief hoeven mensen geen eigen inleg of extra maandbedrag te betalen. In mijn ogen zo fout als het maar enigszins kan. Zo kweek je consumentisme en geen betrokkenheid. Potentiële deelnemers merken geen verschil tussen consumeren en participeren. En er is wel degelijk een verschil.

 

In de uitzending gaat het ook over The Tragedy of the Commons, de tragedie van de Meent. De gemeenschappelijke weide die overbegraasd wordt omdat iedereen meer vee toelaat dan de meent kan verdragen. De economische mens zal altijd meer nemen dan strikt nodig. Wat een sneu wereldbeeld. Met vertrouwen en het stellen van regels kan het dus wel. Dat bewijzen commons als eeuwen er zijn nog veel voorbeelden in het buitenland. Ook in Nederland kennen we broodfondsen die over het algemeen goed draaien. Het succes van de Commons. Ja er zijn wat regels die je met elkaar moet afstemmen maar het kan wel. Ik zie het overal om me heen. Zorg er wel voor dat er geen “bestuurders” in je initiatief zitten zei iemand laatst tegen me. Dat is het begin van het eind. In mijn woorden mensen die anderen vertellen wat ze moeten doen zonder zelf een inspanning leveren anders dan dat ze kunnen “besturen”. Want dat kunnen ze zo goed en de volgende stap is dan dat ze een bonus willen omdat ze zo goed kunnen besturen. Brrrr.

En de overheid? Die kan meedoen alleen niet bepalen en dat is nu net wat er in Groningen is gebeurd. In de provincie Drenthe hebben ze dat begrepen. Hoewel ze daar ook nog soms denken dat participatie te vangen is in een project. Als iets me gisteren duidelijk is geworden. Particpatie en Commoning is een proces. Fantastisch om mee te maken. En ja soms is er gedoe. Is er falen maar dat doet de markt ook regelmatig.