Menu Sluiten

Groot, Groter, Grootst

The Rich get richer. Er is een beweging aan de gang die maar niet te stoppen is. Het heeft te maken met oneindige groei. Nu is er met groei niets mis. Het is nu lente en de natuur laat ons zien dat groei goed is. Maar daar waar wij mensen soms denken dat dat altijd maar door kan gaan heeft de natuur een cyclus die laat zien dat na groei en bloei ook verval komt en afsterven. Het groter moeten worden heeft te maken met efficiëntie maar ook met de complexiteit van onze maatschappij. Er schieten me zo een aantal voorbeelden binnen waar de groei ook een schaduwkant heeft.

 

Winkelcentra

Centra van steden beginnen steeds meer op elkaar te lijken. De vierkante meters zijn eigenlijk alleen betaalbaar voor grote ketens met een bepaalde omvang. De kleinere winkels vind je vaak net buiten de kern. Ooit was ik fel tegen een ondernemersfonds die zich richtte op het versterken van het centrum. Het fonds kreeg geld uit het verhogen van de OZB en had tot doel het centrum aantrekkelijk te maken. Terwijl juist iedereen er aan mee moest betalen. Je sponsort als het ware de concurrentie. De foute gedachte die erachter zit is dat als het regent in de kern ook andere zaken er (iets) beter van worden: The trickle down economy.  Het idee dat de economische welvaart van de rijke bovenlaag uiteindelijk wel “doorsijpelt” naar de lagere klassen.

 

Scholen

Van kleine scholen wordt gezegd dat ze kwetsbaar zijn en eigenlijk alleen kunnen overleven door zich aan te sluiten bij een koepelorganisatie. Eenmaal onderdeel van zo’n koepel blijkt dat in verhouding de kleine school te klein is en wordt alsnog de kleine school gesloten. Maar tegelijkertijd verdwijnt ook een stuk betrokkenheid bij een school en zeker ook de zelfwerkzaamheid van ouders.

 

Duurzaamheid

Ooit hoorde ik van iemand betrokken bij Grunneger Power dat het alleen kan als het groot is. Op de schaal van de stad Groningen. Hij pleitte voor een gedegen businessplan. In dezelfde bijeenkomst was iemand uit Reduzum die zonder een gedegen plan een windmolen hadden neergezet en ook inmiddels alle daken van het dorp van zonnepanelen voorzien. Een heel duidelijk voorbeeld van kleinschalig pragmatisch handelen tegenover grootschalig denken. Natuurlijk helpen grote molens en zonneweiden meer dan al dat kleinschalige. Alleen trekt grootschalig ook andere mensen aan. Mensen die het eigenbelang voorop zetten. 

 

Steden

De trek naar de steden lijkt bijna niet te stoppen. Urbanisatie speelt over de hele wereld en dat is ook een logisch proces. Immers de kansen liggen daar waar veel mensen zijn. In een dorp ontmoet je minder mensen en de kans dat je daar iemand treft die je verder kan helpen op wat voor gebied ook, is veel kleiner. Het gevolg is dat juist (kleine) dorpen te maken hebben met krimp.  Voorzieningen verdwijnen en het vergrijst.

 

Internet

Op mijn eigen vak digitalisering speelt hetzelfde. Grotere aanbieders hebben Formule 1 in het pakket of de voetbalwedstrijden van de eredivisie. Kleine aanbieders kunnen hier nooit tegenop. Ook hier is er een beweging groot, groter, grootst.

Het alternatief is bottom up, de menselijke maat en samen. Dat gaat vaak gepaard met gedoe. Iedereen een stem geven is niet zo gemakkelijk. Geen wonder dat juist een krachtige leider zoveel mensen mee kan nemen. Steve Jobs, Elon Musk, Bill Gates brengen mensen in vervoering die vervolgens achter hun ideëen aan lopen. Maar tegelijkertijd zijn het mensen die gebruik (misbruik) maken van de gemeenschap. Onevenredig veel naar zichzelf en niet te vergeten een [W:vazal] toe harken.

Gaat dit nog lang door? Ik hoop het niet en er is hoop. Heel langzamerhand zie je dat de groep jongeren, die kiest voor een minder hectisch leven, groeit. Dorpen zijn zich aan het herpakken. Er is een toenemende belangstelling voor kleinschalig en lokaal. Natuurlijk helpt een discussie zoals de afgelopen periode over het afschaffen van de dividendbelasting enorm. Het wordt steeds zichtbaarder hoe grote bedrijven invloed uitoefenen en hoe ze de politiek in de macht hebben. Het is herfst aan het worden hoop ik. Ik hoop op een niet al te strenge winter en dan net als nu… een nieuwe start.