Menu Sluiten

Maand: januari 2011

Egypte en het verhaal van de Meent

Op mijn weblog heb ik al eens eerder het verhaal van [[wikipedia:de tragedie van de Meent]] aangehaald. Het voorbeeld dat vaak gebruikt wordt om dit proces te illustreren, is het volgende.

Op een meent, een gemeenschappelijk stuk weidegrond, grazen melkkoeien, die toebehoren aan verschillende boeren. Elke boer wil zo veel mogelijk verdienen aan zijn melkvee. Als hij een koe toevoegt aan zijn kudde, heeft dat twee economische effecten.
positief: de kudde van de boer geeft met een extra koe in totaal meer melk, welke meeropbrengst volledig ten goede komt aan de eigenaar;
negatief: de koe eet gras van de meent, dus per koe komt minder gras beschikbaar (overbegrazing). Minder grasconsumptie betekent minder melk en dus minder opbrengst. Dit nadeel wordt echter verdeeld over alle koeien, en dus over alle veehouders.
Een boer ontvangt dus de volledige opbrengst van een nieuwe koe, terwijl de kosten worden gedeeld. Het is voor een boer dus lucratief om een nieuwe koe toe te voegen zolang zijn deel van de kosten lager zijn dan de opbrengst. Omdat de totale opbrengst slechts groter hoeft te zijn dan één gedeelte van de kosten, komt er een moment dat er een koe wordt toegevoegd die de overige boeren meer kost dan zij de eigenaar oplevert. Omdat alle boeren op dezelfde wijze redeneren zullen zij net zoveel koeien toevoegen, totdat toevoeging van nog een koe zelfs geen voordeel meer oplevert voor de eigenaar. Overbegrazing is het gevolg.

De meent staat symbool voor veel situaties waar overuitnutting aan de hand is. Je hoeft maar even anders naar de wereld te kijken en je ziet het overal: landbouw, Visserij, Milieu, Financiele wereld, machtspolitiek, intensieve menshouderij. De voorbeelden zijn onuitputtelijk. Daar waar mensen zich het recht toe eigenen overmatig meer te nemen van wat van ons allemaal is gaat de tragedie van de Meent op. Ieder weldenkend mens voelt dat ook. Vandaar dat maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam zo vaak genoemd worden dat de begrippen aan het eroderen zijn. Prachtig mooie modellen zijn opgezet. Nieuwe kreten ontstaan. Cadle to cradle, people profit planet enzovoort. Maar waar het omgaat is de License to Operate. De vergunning om actief te zijn in de maatschappij. Wat maakt dat grote maatschappijen, topmanagers zo ongelofelijk veel uit de maatschappij (de meent) mogen halen dat de maatschappij er onder lijdt.

Zelfs de overheid, die eigenlijk toezicht zou moeten hebben op de meent, doet er aan mee. Gemeenten (afgeleid van het woord meent als ik het goed heb begrepen) schieten zwaar tekort. Door grote projecten, geldverslindende initiatieven worden rekeningen bij de maatschappij neergelegd waar relevantie ver te zoeken is. De overheid gaat ondernemer spelen. We moeten aantrekkelijk zijn voor toeristen en bedrijven aantrekken, Het economisch belang staat vaak voorop. En als het al gaat om cultuur dan worden bezoekersaantallen aangehaald voor het meten van het succes.

Door de bril van "de meent" gekeken is vaak heel snel het kaf van het koren te scheiden. Soms is er geen directe relatie tussen iemands handelen en de overuitnutting. Soms is het ook redelijk eenvoudig. Bijvoorbeeld Windenergie. Op zich een prima initiatief om te investeren in schone technologie maar….. Als het gaat om grootschalige parken waar veel overheidsgeld bij moet en de lasten komen te liggen bij omwonenden begint het allemaal wat smoezeliger te worden. Daar zijn de contouren van de meent zichtbaar. Zeker als er ook nog eens commerciele beursgentoeerde bedrijven mee bezig houden.  

De provinciale verkiezingen staan voor de deur. Ik zag gisteren een lijsttrekkersdebat. Ik kan het een ieder aanbevelen er eens naar te kijken met de Meent in het achterhoofd. Gemeenten en provincie hebben tot taak de Meent leefbaar te houden. Zeker nu de krimp in volle hevigheid zichtbaar wordt. Stop het geld maar in grote centrale voorzieningen is de reflex. Van de 67 bibliotheken kan de helft wel dicht want dan kunnen we de overgebleven vestigingen efficienter maken. Klopt helemaal, maar. Het gaat ook om de leefbaarheid van dorpen en gemeenschappen. De bibliotheek is een beetje de huiskamer van een dorp. Kinderen en ouderen komen er vaak. Juist de groepen die lastiger verder gaan reizen.

Veel mensen van de oude garde uit de politiek hebben het niet in de gaten maar burgers hebben het steeds beter door hoe er omgegaan wordt met hun Meent. Het wachten is op iemand die het goed weet te verwoorden. Het zouden wel eens heel bijzondere verkiezingen kunnen worden. Burgers in Tunesie en Egypte hadden genoeg van de overuitnutting van hun Meent.  In mijn provincie Groningen is het gelukkig iets minder extreem maar een aantal voorbeelden zijn moeiteloos te noemen. Hoewel de politiek saai is, veel plezier de komende tijd en één verzoek: stem eens wat anders. Traditioneel of nieuwe stroming maakt niet uit maar maak een statement.

Ik ben op zoek naar actuele voorbeelden van "de tragedie van de Meent" Dus heb je een voorbeeld reageer dan even op dit blog. Twiteren mag ook voeg dan de hashtag #meent toe. 

VNU Media en spooknota's, niet echt dus

De menselijke maat en persoonlijk contact. Wat mij betreft komt dat wat meer terug in onze maatschappij. Langzamerhand groeien dingen buiten proporties. Sinds een poosje krijg ik post van VNU Media met betalingsherinneringen. Nu durf ik wel op te biechten dat er bij mij wel eens een nota te lang blijft liggen. En de herinneringen van VNU Media worden ook steeds gestuurd naar ons oude adres. Daar is ook de originele nota naar toe verzonden. Nu is het vervelende dat ik de originele nota niet meer heb en op de herinnering staat alleen dat ik 39 euro moet betalen. Alleen weet ik niet waarvoor. Nu is het een simpele zwart wit brief. Niet ondertekend. Op de achterkant staan er wat gekleurde bolletjes. Ik heb in het verleden het ook wel eens weggegooid omdat er geen touw aan vast was te knopen waarom het ging. Bij een volgende herinnering ging ik bellen naar het nummer op de brief en kreeg een vriendelijke heer aan de lijn die het voor me ging uitzoeken. Hij kon het zo ook niet vertellen.  En hij gaf me groot gelijk dat ik niet wilde betalen als ik niet wist waarvoor. Maar nooit meer iets van die heer gehoord.

Nu ben ik dus in gebreke gesteld en krijg de bijkomende kosten ook in rekening volgens de laatste brief. Het gaat inmiddels om een document van 16-07-09 met als document soort Terugbetalin. 

Het mag duidelijk zijn dat ik geen 39 euro ga betalen voor een herinnering voor een terugbetalin van 1,5 jaar oud. Zeker niet als VNU Media me niet kan vertellen waarvoor dit bedrag is en wat die cryptische omschrijving terugbetalin betekend. Ik hoop dat ik 39 euro terugkrijg want hoe moet ik anders terugbetalin (zonder g) uitleggen. 

Dit soort zaken ben je vaak in het weekend mee bezig en dan wordt er geen telefoon opgenomen. Dus eerst maar een mailtje gestuurd, morgen maar eens bellen. De zinsnede "deze brief is automatisch gegenereerd en derhalve niet ondertekend" beloofd weinig goeds. Voorlopig ga ik er vanuit dat het een spooknota is en dat het wel eens een lastig verhaal kan worden om  het te stoppen. Maar ik vraag me ook af hoeveel van dit soort onzin verstuurd wordt. Het lijkt me logisch dat als je een betalingsherinnering verstuurd er minstens bij staat waarvoor betaald moet worden. Maar dat is misschien ook wel te simpel van mij gedacht.

Naschrift: de dag na mijn mailtje ben ik keurig gebeld door een medewerker van VNU Media. Het zou gaan om een betaling voor het blad Sprout. Inmiddels is dat blad verkocht aan de MT Mediagroep. Maar met mijn incasso 1,5 jaar geleden zou er iets mis zijn gegaan. Het was een paar keer gestorneerd. Hij stelde voor om het bedrag te laten vervallen en inmiddels heb ik daar ook een bevestiging van. Dus opgelucht maar het blijft een beetje een rare manier van doen.  

Wij van het Groninger Forum adviseren WC-eend.

Over veel dingen is het simpel een mening te hebben. Stelen is fout, iemand helpen is goed. Hoewel dat laatste ook maar de vraag is. Want het ene helpen is wat anders dan het andere. Niet voor niets kennen we een mooie uitdrukking "Van de wal in de sloot helpen". Een blind iemand helpen oversteken lijkt wel mooi maar soms wil iemand dat niet. Blijkbaar moet je iets meer weten van de omstandigheden om te weten wanneer helpen goed is en wanneer niet.

Voor sommige dingen heb je veel informatie nodig om je een mening te vormen en dan nog is het lastig een een standpunt te bepalen. En we hebben tegenwoordig veel van die punten: Klimaat discussie, windenergie, het Groninger Forum, noodzaak nieuwe bedrijvenparken, sluiting van voorzieningen, aanpak van de krimp. Eigenlijk is het ondoenlijk een weloverwogen standpunt te hebben. Er is wat voor te zeggen en ook er wat tegen. Laten we het dan in geld uitdrukken want dat geeft houvast. Kom je er opeens achter dat ook die cijfers gebaseerd zijn op drijfzand of subsidie. Ook griezelig want van de toekomst weten we een ding zeker: Het wordt anders. 

Als geld geen goed middel is om te bepalen of het Groninger Forum goed en nodig is of niet wat dan wel?  Mening van autoriteiten? En wie is dan die autoriteit? Als je een stap terug doet is het soms gewoon humor. Betrokken personen doen erg hun best om de maatschappij te overtuigen van nut en noodzaak. Van de directeur van Groninger Museum tot voorzitter raad van bestuur Biblionet allemaal adviseren ze WC-eend. Een reclame uit 1989 is bekend geworden met de slogan "wij van WC eend adviseren….. WC eend". Maar ergens is er iets gaan wringen. Bibliotheken in de provincie moeten sluiten. Gelukkig zitten er waterdichte schotten tussen de centjes van de bibliotheken op het platteland en de plannen voor het forum. Culturele instellingen krijgen te maken met stevige bezuinigingen. Het helpt allemaal niet in de beeldvorming over de haalbaarheid van het Forum.

Intussen zit het mooi op slot. Al te grote voorstanders worden in mijn ogen stukje bij beetje ongeloofwaardiger. Maar er moet wel iets gebeuren. Er zijn inmiddels stevige stappen gezet.  Maar dat is geen reden om door te gaan op een pad waar grote twijfels rond zijn. Het zal toch jaren een bouwput worden aan de oostwand van de Grote Markt. Een andere mooie uitdrukking is: "beter te halve gekeerd dan en hele gedwaald".

Oftewel hou de plannen nog eens goed tegen het licht en voor de rest heb ik geen uitgesproken mening. Hooguit dat het leuk is om het advies van de mensen van WC-eend te horen. 

Lappenmand

 

Het nieuwe jaar begon met een paar dagen in de lappenmand. Een griepje. 1,5 dag op bed en voor de rest wat rond gescharreld. Ik heb een paar nieuwjaar bijeenkomsten laten schieten want dat is voor griepvirussen smullen. Al die mensen de rechterhand drukken. Want hoewel ik het me probeer af te leren, hoesten doe ik nog veel achter de hand. Terwijl het ons tijdens de mexicaanse griep is geleerd dat doe je in holte van je gebogen arm. Dus toch maar thuis gebleven. Er zijn nog een paar recepties te gaan dus helemaal verpieteren doe ik niet.

Weer een heel jaar voor de boeg en ik ben benieuwd wat me het nieuwe jaar gaat brengen. Een paar lopende trajecten afronden. Verder met glasvezel op bedrijventerreinen, vernieuwingen proberen te realiseren met draadloze sensoren. Initiatieven ontplooien rond samenwerkende bedrijven, Groninger Dorpen bijeenbrengen en initiatieven ontplooien. Misschien is dat wel de rode draad. Mensen met gemeenschappelijk passies bijeenbrengen. Misschien meer nog dan mensen met een gemeenschappelijke frustratie. Dat lijkt wel het ongeveer hetzelfde. Maar het grote verschil zit in de  energie. Het ene heeft een positieve lading en het ander een negatieve. Er zijn ook van die bijeenkomsten waar er een positieve energie is maar waar een aantal pessimisten rond lopen, vaak noemen die zich dan zelf realisten (dat zijn de ergsten :-). Eigenlijk is dat ook een vorm van virus. Daar kan een hoop energie in gaan zitten. Als het er toe bijdraagt dat het verhaal, het idee, beter wordt heeft dat nog een doel. Maar vaak leidt het ook tot een excuus tot niets doen.

Positief dingen organiseren dus. "In 2011 doen we alles zelf" las ik ergens. Dat heeft als voordeel dat we ons niet afhankelijk hoeven opstellen. Van de overheid hebben we het niet meer te verwachten. En laten we wel zijn, we willen toch ook meer te zeggen hebben over onze eigen omgeving.Dat is nog lang niet bij iedereen die werkt bij de overheid doorgedrongen maar dat komt nog wel. [[wikipedia:Zelforganisatie]]  zal in toenemende mate een rol gaan spelen. Ik ben benieuwd hoe 2011 zich ontwikkelt.