Normaal gesproken schrijf ik eens in de week mijn weblog. De afgelopen week gebeurde er zoveel dat ik er nog maar eens voor ga zitten. Er is over het "Rijnlands organiseren" namelijk veel meer te vertellen dan dat het niet gaat over planning en control en de organisatie als moneymaking machine. (het Angelsaksische model)
Wat is Rijnlands dan wel? Natuurlijk is er wel planning en ook control. En ook is geld er niet onbelangrijk. Het grote verschil zit in de wijze waarop plannen worden gemaakt en hoe de voortgang wordt bewaakt. Bij Angelsaksisch is de markt leidend. Er wordt ook uit gegaan van een kleine overheid. In het Rijnlands is er een grotere overheid maar die zijn de laatste jaren in Nederland meer Angelsaksisch gaan werken. Overheid, onderwijs en gezondheidszorg hebben managers gekregen die volgens het Angelsaksische model gingen werken met planning en control, Schaalvergroting, efficiency, beloning door middel van bonussen. Aan de top algemeen managers die eenvoudig over kunnen stappen naar een andere branche immers besturen is overal hetzelfde. Rijnlands gaat uit van zelforganisatie, gedeelde verantwoordelijkheid, betrokkenheid en symboliek.
In Nederland zitten we dus met een dubbel probleem: het failliet van het angelsaksische model. Te veel macht bij een te kleine groep vandaar dat Occupy Wallstreet zich tegen de verdeling van de welvaart richt. zie dit artikel (bedankt Mark). Daarnaast hebben we in Nederland ook nog te maken met een overheid die uit de bocht vliegt. Ergens las ik over occupy Amsterdam De één is tegen kernenergie, de ander heeft een dementerende tante die 24 uur per dag in een luier loopt, weer een ander is boos op de banken of op Geert Wilders. Veel meer de algemene onvrede want echt superverrijking hebben we niet in Nederland. Maar wel mensen in de publieke sector die doen alsof ze een beursgeleide organisatie managen maar dan op kosten van de belastingbetaler. Een beetje een Angelsaksische aanpak in een rijnlands jasje. Natuurlijk mag je meedenken wordt zelfs van je verwacht als je het maar op een bepaalde manier doet. Dus middelmanagement gaat ook denken in targets, sturen op getallen. En tegelijkertijd wordt een beroep gedaan op de medewerkers vooral te denken aan de maatschappij. Campagnes als "werken bij de overheid" deed een beroep op de maatschappelijk betrokkenheid. Ik sprak laatst een ambtenaar die vanuit ons dorp een SMART voorstel wilde. Een voorbeeld dat het turbo jargon ook al op de werkvloer bij de gemeente is beland.
Hoe kan je Rijnlands werken in een Angelsaksische omgeving? Alleen als de leiding er de ruimte voor geeft. Bewust noem ik het hier leiding en geen management. Daar zijn inmiddels al boeken vol over geschreven. In een strakke efficiënte organisatie is er niet de ruimte om veel mensen te betrekken. Zeker niet in een omgeving waar de processen uniform zijn ingericht. Maar al te ver doorgevoerde uniformiteit en efficiency leidt tot rare situaties en hoge foutkosten. En als dat dan ook nog eens gaat op kosten van de belastingbetaler is er een voedingsbodem ontstaan voor een occupy beweging. Eigenlijk is er een grote behoefte aan leiders die dit doorzien. Die gevoel hebben voor de waarden, de cultuur en symboliek binnen een organisatie. Het probleem is dat degelijke leiders niet snel zullen kiezen in een Angelsaksische omgeving te werken. Of ze moeten al een grote mate van authentiek leiderschap hebben en er plezier in hebben van binnenuit veranderingen door te voeren. Het zou me niet verbazen dat die leiders ook aanwezig zijn bij de occupy beweging.
Het zijn boeiende tijden. Er komt een nieuwe werkelijkheid dat is wel zeker. Hoe het er uit komt te zien? Geen flauw idee maar wel een waar schaalvergroting en de menselijke maat, efficiency en betekenisvolle symboliek hand in hand gaan. Rijnlands met Angelsaksische accenten.
Wil je meer weten ga dan ook naar de website van mijn bedrijfje.
