Menu Sluiten

Maand: juni 2012

  • Home
  • Archieven voor juni 2012
    •

Ik vindt draagvlak niet belangrijk

0 reacties

Ja, ja, ik weet het "ik vindt" is fout. Net zo fout volgens mij als "ik vind", oftewel het gelijk maar ventileren van je mening. Natuurlijk mag je een mening hebben en deze gelijk uiten. Soms kan dat erg verhelderend werken. Beter dan heel lang om de hete brij heen draaien. Sommige mensen vinden dat maar verspilling van tijd. Net zoals flirten en elkaar het hof  maken ook verspilling van tijd is. In hun ogen gelijk maar de vraag op tafel.: Hoe lijkt het, ik vind je leuk, komt er nog wat van, wil je wel of wil je niet?

Het komt regelmatig voorbij in de discussie over windenergie. In mijn vorige blog schreef ik over draagvlak. En hoe langer ik er over nadenk des te meer ik draagvlak een foud woord vind. Want het heeft iets in zich van: er is een plan en we moeten alleen nog maar zorgen dat er draagvlak voor is. Er wordt ook wel vaak gesproken over draagvlak creëren.  Zeker op windenergie gebied ligt daar een oplossing want als 85% voor windenergie is hoe kan het zijn dat er dan zoveel weerstand is. Not in my backyard (NIMBY) speelt natuurlijk een rol. Maar ook de schaalgrootte. De gedeputeerde is overtuigd dat het alleen maar grootschalig kan. Mooi gedacht maar als er geen draagvlak voor is, kan het dus niet. 

In heel veel gevallen hoeft ook vaak lang niet iedereen er voorstander van te zijn. Maar "ik kan er mee leven" helpt ook al een heel eind. De groep echte tegenstanders is misschien wel helemaal niet zo groot. Het zo snel mogelijk in gesprek gaan met die tegenstanders levert vaak inzichten op die misschien wel eenvoudig op te lossen zijn. Want in een redelijk gesprek is er vaak van alles mogelijk. Dat vraagt wel een open houding en ook de wil om zelf iets bij te draaien. Al te stellige uitspraken aan het begin van het gesprek helpen daar niet bij.

In de politiek zijn daar mooie voorbeelden van te zien. Ferme uitspraken die even later weer worden herroepen. Zeker als men er achter komt dat de publieke opinie er anders over denkt. Draaikonten heet dat dan. Gelukkig zijn er draaikonten want anders heeft de dialoog geen enkel zin.

De afgelopen week zat ik een bijeenkomst over burgerparticipatie. De gedeputeerde legde uit dat het belangrijk is dat burgers mee mogen praten in het besluitvormingsproces. En als het besluit anders wordt dan de burger wil dan moet de overheid uit kunnen leggen waarom iets niet kan. Ook als een burger een plan heeft dan moet de overheid uit kunnen leggen waarom het niet kan. En toen ze er op gewezen werd dat dit wel erg negatief was, viel ook bij haar het kwartje. "Zo bedoel ik het niet, ik had het anders moeten zeggen" was de reactie. Een mooi moment om getuige te zijn van een stukje bijbuigen van de politiek. Weer een klein stukje "maakbare samenleving" afgebroken. De bijeenkomst eindige heel mooi toen de gedeputeerde een uitspraak van een inwoner van Stadskanaal citeerde: "als de overheid niet mee wil werken, geen probleem dan doen we het toch zelf". Dat is volgens haar ook burgerparticipatie… Mooi!

Krimpende Windhandel

0 reacties

Op mijn trektocht door het leven kom ik vraagstukken tegen die me aan het denken zetten en me soms opschepen met meer vragen dan ervoor. De afgelopen week was ik bij 2 bijeenkomsten met een totaal verschillend onderwerp maar er zat ook wel een overeenkomst in.

Allereerst was ik donderdag bij het krimpcafe. Een maandelijkse oploop over krimp. Het werd weer een presentatie zoals ik er inmiddels al veel heb gezien en gehoord. Vergrijzing en ontgroening, voorzieningen lopen terug maar dat is op zich niet erg want er komen nieuwe samenwerkingsverbanden voor terug. Laat het over aan bewoners want daar ligt de oplossing. Het gaat niet om de stenen maar om de menselijke contacten. Ook nu weer cijfertjes en grafieken over demografische ontwikkelingen. Het valt me dan wel op dat er altijd gesproken wordt over de gebieden die benoemd zijn als krimpgebied. Oost en Noord Groningen, Zeeland en Limburg. Maar daarbuiten zijn er natuurlijk ook verschuivingen aan de gang. Die gebieden zijn niet bestempeld als krimpgebied maar ook daar sluiten scholen en houden voetbalverenigingen op te bestaan door een te kort aan leden. Ook dat is krimp en realiteit. Met al die aandacht is het ook wel een beetje een opgeblazen onderwerp waar hordes mensen zich mee bezig houden. Bijna een industrie op zich. Terwijl de oplossing gewoon bij de gemeenschappen zelf ligt.

Een totaal andere industrie is de windenergie. Vrijdag was het Winddag en was er een oploop in de Oosterpoort. Wind energie is een booming business. Het bleek ook wel want er zijn veel meer plannen voor molens dan strikt noodzakelijk. Het vinden van een goede locatie is lastig want er is veel weerstand tegen zo'n molen in de achtertuin. Maar als je als agrarisch ondernemer zo'n ding op je land kan krijgen ben je spekkoper. De uitdrukking NIMBY(Not in my back yard)  viel regelmatig en vervolgens was iedereen het er over eens dat draagvlak het toverwoord is. Natuurlijk is iedereen voor duurzame energie en de aanwezige gedeputeerde is overtuigd dat dat alleen kan door het grootschalig te doen. Hij noemde trots de nieuwe molens van 200 meter hoog. De kraan die er voor nodig is moet aangevoerd worden met 200 vrachtauto's. De gondel die boven op de molen komt weegt  alleen al 340 ton. Indrukwekkende getallen maar hoe kan je met dit soort omvang nog een beetje een redelijke afweging maken? En de bedragen die ik voorbij hoor komen over subsidie, steun aan de olieindustrie, het rendement van de molens en levensduur. Ik ben compleet het spoor bijster. Het zijn discussies die passen in het rijtje van de tram in Groningen, het Forum, Betuwelijn en de zweeftrein. Ik kan het niet allemaal overzien en als ik het zo hoor ook menig politicus niet. 

Wat ik wel weet dat veel wind- en zonneenergie enthousiastelingen het vaak maar eenzijdig belichten. Want voor iedere megawatt geïnstalleerde  wind of zonneenergie moet ook nog één traditioneel opgewekte megawatt klaar staan. Want 's nachts of als het niet waait moet er toch energie beschikbaar zijn. En als er wel duurzaam wordt geproduceerd staan die centrales stil. Dat heeft gevolgen voor de rendement van die centrales. Ik heb daar berekeningen van gezien en dan duizelt het me.

Het lijkt me logisch dat dit alleen ondervangen wordt als je energie grootschalig kan opslaan.  Dat kwam bij de Winddag niet aan de orde voor zover ik het kon zien. Het ging vooral over het vinden van locaties en het kweken van draagvlak. De conclusie was dat je dat alleen krijgt door bewoners te betrekken. De oplossing ligt vaak bij de gemeenschap zelf. Hmm waar had ik dat eerder gehoord. 

Wandelen en zingeving

0 reacties

Soms vraag ik me af "waarom doe ik dit?". Wandelen is leuk om te doen 10, 20 kilometer is prima te doen. 25 gaat voor mij ook nog wel maar boven de 30 moet er een knop om, dan is het even doorzetten.  Dan komt er altijd wel een moment van waarom ben ik hier weer aan begonnen?" Gisteren war er weer de jaarlijkse Billie Turftocht bij ons op het (leukste) dorp en de belangstelling was groter dan ooit. Het was een prachtige wandeling in onze achtertuin. De omgeving waar ik al mijn hele leven woon en voor mij zo gewoon.   

Heeft het wel iets: de sfeer vooraf waar iedereen vol verwachting nog even een kopje koffie drinkt, de ontmoetingen onderweg,  de reacties van mensen aan de kant die het een geweldige prestatie vinden en de finish waar je de laatste kilometers naar verlangt. Het zit er weer op en thuis is het bijkomen van een inspannende prestatie. Het grappige is dat een wandeltocht geen verliezers kent. Iedereen levert een prestatie naar kunnen. Of het 15, 25 of 40 kilometer is. En voor de echte "die hards" kunnen nog een Kennedymars lopen (80 kilometer).  

De afgelopen week mocht ik weer 3 keer het verhaal vertellen over wat we beleefden als "leukste dorp van Groningen". Hoe we met elkaar een geweldig leuke periode beleefden zonder dat er een plan was. Met elkaar! Dinsdag 2 keer in Zuidhorn en zowaar woensdag een optreden in den vreemde in Harderwijk. Ik mocht op de kwaliteitsdag een verhaal houden over zelforganisatie. Het voordeel is dat je ook gelijk een stuk meekrijgt van de andere presentaties. Zo mocht ik een verhaal horen van Bob Hutten over hoe hij zijn bedrijf ziet. Hij noemde in zijn verhaal dat de afgelopen tijd "zingeving"opeens verscheen op plaats 2 als eis voor een aantrekkelijke werkgever. Salaris staat op 1. Daar sta je dan als bedrijf als "money making machine". Willen nieuwe medewerkers opeens weten waarom je de dingen doet die je doet. En als je daar geen goed antwoord op hebt, krijg je het lastig in de toekomst om goed personeel te vinden volgens Bob.

Je komt dan als bedrijf niet weg om het lijstje van People, Profit, Planet  in te vullen. Door overal een stickertje "groen" of "duurzaam" er op te plakken. Je zult als bedrijf geconfronteerd worden met de vraag waarom je de dingen doet. En die vraag is al zo oud als de weg naar Rome "waartoe zijn wij op aard".

De "waaromvraag wordt gesteld door medewerkers en klanten. Zo kan ik me voorstellen dat lang niet iedereen bij een tabaksfabriek klant wil zijn bij of daar wil gaan werken. Hetzelfde geldt voor een casino. Terwijl de beloning er prima is.

Er zo over denkend zie ik opeens een 2-deling in de maatschappij ontstaan. Een grote kloof tussen arm en rijk. En dan niet in termen van geld maar in termen van zingeving. Buurtzorg is een organisatie waar rijke mensen werken. Daar kom je snel achter als je eens met iemand van Buurtzorg spreekt. De medewerkers bij banken zijn straatarm. Niet dat banken allemaal slecht zijn maar het is maar net hoe ze met de waaromvraag om gaan. 

De laatste presentatie woensdag was van Martijn Aslander. Al jarenlang komen Martijn en ik elkaar tegen. We kijken redelijk op dezelfde manier naar de wereld. Zijn presentatie was als vanouds onnavolgbaar. Hij weet als geen ander de mogelijkheden van de nieuwe maatschappij te schetsen. Hoe we al (online) samenwerkend de wereld een beetje beter kunnen maken. Maar ook hier is er volgens mij een tweedeling. Want natuurlijk is het mogelijk mensen te mobiliseren, ze te laten bijdragen aan een groter geheel. Door middel van crowdsourcing geld te regelen, eenvoudig complexe vragen op te lossen. Aan de ander kant blijven er altijd mensen die dagelijks gewoon dingen realiseren in de bouw industrie, op boorlocaties, aan de weg. Die weten als geen ander waarom ze dingen doen. 

Zo bekeken is is de maatschappij een wandeltocht, je kunt meedoen. Het doet er niet toe of je 5 of 50 kilometer loopt. (er zijn zelfs tegenwoordig scootmobiel tochten of rollatortochten) Als je onderweg bent en het wordt wat lastig dan vraag je je vanzelf af waarom doe ik eigenlijk?  

 

 

Overheidsparticipatie en Soevereiniteit.

0 reacties

Wandelen is voor mij meer dan een eind lopen. Het is de tijd nemen om met andere mensen in contact te komen. Een logisch gevolg is mijn project “Met Jan aan de wandel”. Ik loop het Pieterpad. Iedere etappe met iemand anders. Zo rond de 20 kilometer. Ruim een middag met elkaar op pad. En de weg ernaar toe is vaak ook erg leuk.

In een van mijn laatste etappes hadden we het over autoriteit en autoritair. Woorden die veel op elkaar lijken en toch zit er een groot verschil in. Je hebt het bij deze begrippen als snel over overheden. Overheden die laatste jaren veel naar zich toe hebben getrokken en vaak via democratische wijze dingen hebben afgedwongen. Tegelijkertijd een minderheid negerend. En als ze het handig spelen heeft een kleine minderheid het voor het zeggen. (het argument van Occupy). Om als overheid toch beter contact te krijgen met de maatschappij hebben ze een mooie kreet verzonnen “burgerparticipatie”. Ergens in een besluitvormingsproces mogen burgers er ook iets van vinden. In sommige trieste gevallen mogen burgers kiezen uit 2 of soms 4 varianten. (Die soms erg veel op elkaar lijken).

Inmiddels heeft een en ander geleid tot een andere beweging. Het gaat niet om de burgers maar om de overheid zelf die meer moet participeren. Overheidsparticipatie dus. Geen regelgeving uit de ivoren toren maar in contact met de burger. In veel gevallen is de burger prima in staat zaken zelf op te lossen en heeft alleen maar last van de overheid die zich autoritair opstelt. Op een vraag : Waarom is dit zo? Komt dan het antwoord: Dat hebben we democratisch besloten! De voorbeelden zijn er in overvloed. kijk alleen maar eens naar de serie “de slag om Nederland” Vooral de eerste afleveringen.

Uit “de Slag om Nederland”blijkt dat overheden vaak heel weinig te zeggen hebben over bedrijven. Grote bedrijven kunnen vaak doen en laten wat ze willen. Op sommige gebieden lijken het wel soevereine staten. Ze bepalen zelf wat er gaat gebeuren en dulden geen inmenging van buitenaf. Het programma “de Slag om Nederland” staat er bol van. De geïnterviewde wethouders, burgemeesters en ambtenaren geven dit vaak ook gewoon toe. We staan machteloos.

Een gewone burger heeft vaak minder mogelijkheden. Achter de voordeur is een burger nog wel redelijk “soeverein”. Daar mag een overheid niet zomaar komen. Alleen met toestemming van de burger of via een wettelijke procedure. Alles tussen de soevereine grote bedrijven en de voordeur van de burger regeert de overheid.

De komende tijd gaat daar het nodige in veranderen want de overheid heeft het geld niet meer om alles te kunnen regelen. Ze moeten dingen overlaten aan de burgers. In sommige gevallen gaan ze het “overdragen” en daar gaat het dan mis. Het overlaten aan de burgers is een veel krachtiger methode. Want dan wordt het weer van de burgers zelf en de overheid staat ernaast en kijkt hoe ze een een ander kunnen faciliteren. In sommige gevallen kunnen ze meedoen maar soms is dit helemaal niet nodig.

Een mooi voorbeeld is het groenonderhoud. Gemeenten willen dit op veel plaatsen deels overdragen aan dorpen of wijken want dat levert een besparing op. Vervolgens is het lastig om vrijwilligers te vinden.
Via een andere methode komen er initiatieven van burgers om zelf het groen voor de deur bij te houden. De gemeente maakt er een zooitje van, laat het compleet een wildernis worden. In dit laatste geval zijn de vrijwilligers er wel en kan de gemeente helpen omdat ze veel kennis hebben over onderhouden van openbaar groen. Ze kunnen participeren in het groenonderhoud.

Het Pieterpad brengt me door veel gemeenten en per gemeente is er een groot verschil te zien. Op het gebied van groenonderhoud, zeker nu de natuur uitbundig uitloopt. Maar ook bouwkundig zijn er prachtige steden en dorpen te zien maar ook spuuglelijke projecten waarbij je je afvraagt hoe is dit er ooit gekomen? Ongetwijfeld democratisch. Of zou er toch een soevereine ontwikkelaar achter zitten? 

Wil je meer weten van Overheidsparticipatie dan kan ik je het periodiek van "De Koninklijke Nederlandse Heide Maatschappij" de werkplaats nummer 14 aanraden.