Menu Sluiten

Maand: juli 2012

Verkeerde afslag en toch leuk.

Op je weg door het  leven kom je soms voor keuzes te staan waar je soms behoorlijk goed over na moet denken. Partner keuze, de aanschaf van een huis, studie keuze, het wel of niet solliciteren op een functie. Allemaal keuzes die je toekomst behoorlijk kunnen bepalen. Maar het komt misschien nog wel veel vaker voor dat we zonder het te weten keuzes maken die  grote impact hebben. Je besluit niet naar een bijeenkomst te gaan. Op die bijeenkomst had je iemand kunnen ontmoeten die veel voor je had kunnen betekenen: een nieuwe baan of bijzondere opdracht. Je zult het nooit weten want je bent niet gegaan.

Misschien maak je wel heel vaak een keuze zonder dat je het door hebt. Je leeft als het ware op de automatische piloot. Alles lijkt gewoon z'n gangetje te gaan maar plotseling merk je dat de wereld om je heen is veranderd. Als je dan terugdenkt blijkt dat je het al langer had kunnen weten.

Ik moest er aan denken toen ik afgelopen weekend tijdens een etappe van het Pieterpad weer verkeerd was gelopen. Het is me al een paar keer eerder overkomen. Het moment dat het me overkomt blijft grappig, het duurt vaak een poosje voordat ik de fout ontdek. Het is een soort ontwaken na een poos op de automatische piloot te hebben gelopen.

Ik ben het Pieterpad aan het wandelen en steeds iedere etappen met iemand anders. Het zijn erg leuke dagen. Iedere etappe is anders en er ontstaan bijzondere dingen. Soms voorvallen van Synchroniciteit en soms een stukje verdwalen. Dat verdwalen heeft vaak wel een oorzaak want op sommige plaatsen kruizen andere wandelroutes het Pieterpad. Het Pieterpad is gemarkeerd met rood witte stickers (of rood witte verfstrepen) en in een aantal gevallen zijn die andere tochten ook een rood witte markering. Op de plaats waar de routes elkaar kruizen is het dus opletten.

Omdat mijn etappes vaak erg leuke gesprekken opleveren is de aandacht niet altijd bij de route en is dus een fout snel gemaakt.  Vervelend maar aan de andere kant maakt dat het ook wel weer leuk want niets is zo leuk als onverwachte zaken. Wat dat betreft net het echte leven Zo nu en dan leven in een vast patroon maar het wordt pas echt "leven" als er onverwachte zaken zich aandienen.

  

De 4-daagse

Het zit er weer op: voor de 4e keer de vierdaagse in Nijmegen gelopen en de reacties zijn hartverwarmend. Het was wel weer een beetje afzien. Mijn voeten hebben nog niet de normale afmetingen ze zijn nog wat opgezet. Natuurlijk doe je Nijmegen niet zo maar even, aan de andere kant is het voor de meeste mensen  die gezond zijn denk ik wel te te doen. Je moet er alleen wel wat voor over hebben. Het "trainen"vooraf vergt veel tijd. En dat doe je niet door zo nu en dan een blokje om te lopen. Vooraf moet je echt wel een paar keer de afstand gelopen hebben. En dat kost tijd. 40 kilometer (ben je man en  jonger dan 50 dan moet je 4x50km) lopen ben je toch al snel een dag onderweg. Natuurlijk zijn er natuurtalenten die nauwelijks hoeven oefenen of het in 6 uur en minder lopen maar dat zijn uitzonderingen. 

Het merendeel van de lopers moet het hebben van doorzettingsvermogen. Want dat heb je wel nodig. Dat maakt Nijmegen zo leuk. Je zit met elkaar in hetzelfde schuitje. Om je heen zie je dat mensen het zwaar hebben. Maar de wil om het te halen straalt er van af.  De spontane gesprekken onderweg zijn voor mij ook pareltjes. Soms als "ships in the night" spreek je iemand en even later is die weer weg om elkaar nooit weer te treffen. Anderen tref je juist regelmatig. Heel vaak hoor je ook dat er gestart is met een groep maar dat er maar 1 iemand door heeft gezet en vast besloten is om de streep te halen, de rest is afgevallen. 

Ook heel vaak lopen mensen voor een goed doel, voor een ziek of overleden iemand. Ieder heeft zo zijn of haar verhaal. Soms in een groep en soms alleen. Ieder beleeft het ook op zijn of haar eigen manier. Sommigen vinden de start fantastisch. Voor mij is dat het saaist, de dronken studenten zijn over het algemeen vervelend., zelden leuk. Nijmegen zelf is saai, veel nieuwbouw en soms ook grote stukken dezelfde route. Maar buiten Nijmegen wordt het leuker, veel stukken zonder publiek en dan opeens een dorp dat helemaal op de kop staat. Voor mij als dorps mens natuurlijk geweldig. Extra leuk om dan onderweg Hans Verheijen te treffen de voorzitter van de Landelijke Vereniging van Kleine Kernen. Dan weer de ruimte en opeens een streekje waar mensen iets hebben georganiseerd. Maar ook de dorpen waar nauwelijks doorkomen aan is zo druk. Bij de terugkomst in Nijmegen hebben sommige straten dat ook wel. Ik kan me vergissen maar het is toch net even anders dan in de dorpen.

De dinsdag is voor mij het zwaarst (maar ook het kortst) de donderdag het leukst. Hoewel deze keer ook de donderdag weer erg nat was. Aan de andere kant geeft dat nog meer verbondenheid. De laatste dag op de Via Gladiola. Voor veel mensen het hoogtepunt. Persoonlijk ervaar ik dat anders, te veel mensen en te weinig sfeer. Dit jaar was het bij de intocht gelukkig mooi weer en dan komt voor mij het punt wat me het meest raakt, de patiënten van het Radboud ziekenhuis in hun bedden langs de kant. Dat doet je gelijk alle ongemakken vergeten. Veel van de patiënten leveren ook een topprestatie, ze knokken voor hun gezondheid. Dat relativeert gelijk de inspanning van de 4daagse.

Blij dat ik hem kan en mag lopen, bij leven en gezondheid volgend jaar weer!  

Murmureren en procesregie

Mijn blog lijkt wel een samenraapsel van allerlei verhalen. Over dorpen, klantbeleving, synchroniciteit, toevalligheden, wandelervaringen, breedband, procesregie  en  TED. Er lijkt geen verband in te zitten. En toch is dat (voor mij) wel zo.

Het gaat over wat er aan de hand is in de wereld in ons land, onze provincie en nog dichter bij huis. Iedereen met een beetje blik op de wereld weet dat er iets aan het veranderen is. Wereldwijd komt er een andere verdeling van de welvaart. Andere landen krijgen het beter, wij zullen een stapje terug moeten doen. Iets langer moeten werken. Dat alleen is al complex genoeg. Want er trekt nu nog een grote groep mensen rond op elektrische fietsen en in campers. Genietend van het Zwitserleven gevoel waarbij de rekening bij toekomstige generaties ligt.

Onze overheid houdt nog heilige huisjes overeind Soms hoor je dat “als het weer aantrekt dan….” Maar de grootste meerderheid van de bevolking weet dat het niet weer aantrekt. De gevolgen van ontgroening en vergrijzing zijn overal te zien. Dagelijks berichten over scholen die sluiten. En dat is niet alleen in het gebied dat te boek staat als krimpgebied. Dat speelt in alle dorpen.
Iedereen weet dat als je schulden hebt dat je dan niet moet aflossen door nieuwe schulden te maken. Toch krijgen landen die zwaar in de problemen zitten nieuwe leningen. Het lijkt ver van ons bed en toch raakt het ook ons. Want ook wij zijn in dezelfde fuik gelopen van oneindige groei. Je zou er bijna depri van worden. En als er zoveel schulden zijn wie is dan de schuldeiser? Het lijkt wel op een eindfase van het monopolie spel. Een paar spelers hebben alles en dat groeit alleen maar.  Anderen staan machteloos. Na het monopoliespel gaat alles weer in de doos, het spel is over. Misschien krijgen we dat wereldwijd ook wel.

Want er is een hoopvol proces op gang gekomen. Daar wordt leiding aan gegeven zonder echte leiders. Er zijn bewegingen die vaak wel een aanleiding hebben maar dan vaak als vanzelf dingen in beweging zette. De Arabische lente laat zien dat mensen het niet langer lijdzaam toekijken maar met gevaar voor eigen leven in actie komen. We zijn als mensen dan wel intelligente wezens maar als we naar de natuur kijken  hoe scholen vissen omgaan met haaien en zwermen vogels met roofvogels dan herken je bijna wat er in de wereld aan de hand is.

Is dit nieuw? Nou nee want toen ik op zoek was naar een filmpje over zwermintelligentie stuitte ik op een engelstalig video waar gesproken werd over the “murmuration of starlings”. Dat een starling een spreeuw was wist ik maar murmuration wist ik zo niet. Dat dus even opgezocht: Mompelen, prevelen, mopperen over. Als je wel eens zo’n zwerm spreeuwen hebt gezien tegen zonsondergang weet je dat het een indrukwekkend schouwspel is waarbij het lijkt of ze inderdaad allemaal tegen elkaar aan het mopperen of praten zijn, elkaar aan het vertellen hoe de dag was en wat morgen te doen en waar er meer voedsel is. Misschien elkaar bekritiseren of complimenteren.

Zou dat ook een nederlands woord zijn: murmuratie? Even opzoeken en ja hoor in het oude nederlands werd het gebruikt als er een mumuratie was tegen een kasteelheer of tegen de koning. Murmureren! Misschien is het een idee om dat woord in ere te hertellen want eigenlijk is er in ons land ook een beetje een murmuratie. Iedereen heeft het er wel een beetje over en de huidige kasteelheren weten ook niet hoe het moet. Ze nemen maatregelen waarvan het volk weet dat het niet goed is maar ze staan machteloos. Op 12 september zijn er weer verkiezingen en het is nu al duidelijk. Het wordt nog meer versnippert. Natuurlijk zijn er partijen die een betere maatschappij beloven, rechtvaardiger. Er zijn nog meer mensen die goed kunnen vertellen dat iets niet klopt maar een oplossing is er niet. Het is tijd dat er een mumuratie komt. Massaal optrekken. Niet met grote geluid installaties de boel overschreeuwen.   Maar met elkaar praten over wat er loos is, stevig met elkaar in discussie. Niet door één iemand verwoord maar door allen. Leiding geven zonder leiders. Proces regie in actie (zie mijn vorige blog) Als spreeuwen al indrukwekkend kunnen zijn met mompelen hoe zal een mumurerende menigte dan klinken?

Het "laten gebeuren".

Mijn vorige blog ging al over "het laten gebeuren". (proces regie noemde ik dat). En zoals zo vaak komt het onderwerp ook in de week erna nog wel eens ter sprake. Het werd dezelfde dag nog besproken op de omroep Zuidplas in Zevenhuizen Zuidholland. (zie en luister onderaan de vorige blog) Ook de rest van de week kwam het regelmatig aan de orde. Want burgers en inwoners moeten meer zelf doen en dat leidt tot vermakelijke situaties. Ik las dat in de gemeente Borger Odoorn een wethouder de opdracht van de raad heeft om te bezuinigen op groenonderhoud en hij kreeg de tip de bevolking in te schakelen. Dat idee komt van de PvdA. De maakbare samenleving nog in volle glorie, zo fout. Niet dat ik tegen ben om het zelf doen, integendeel, er is geen groter goed. Maar de gedachte dat een gemeente dat kan regelen door het te roepen is helemaal fout gedacht.

Het begint bij de bewoner. Die ergert zich aan de omgeving en wil er wel iets aan doen maar trof jarenlang een overheid die dat dwarsboomde met voorschriften en verboden. Bij ons op het dorp kregen bewoners letterlijk te horen dat het niet mocht. En dan heb ik het over vrij recent. Ook onze gemeente komt nu op het idee dat het goedkoper en opeens krijgen we de vraag of we het niet willen. Nee dus,  niet alleen omdat het goedkoper is voor de gemeente.

Toch zijn we wel bezig met onze eigen leefomgeving we hadden een opruimactie in het kader van NlDoet en daar was ook de wethouder bij. Er zijn veel meer initiatieven om ons dorp netjes te houden. We zouden zelf zand aanbrengen in het park en een bank repareren. De gemeente zou het materiaal bezorgen. Alleen daar stokt het dan weer even. En wat mij betreft draait het om dit soort zaken als ik het heb over proces regie. Natuurlijk kan je dagelijks of wekelijk bellen met het gemeentehuis. Via de wethouder of burgemeester is er vaak wel wat meer mogelijk. Maar het gaat niet alleen om dat zand of planken. Het gaat erom dat de gemeentelijke organisatie ook ziet dat dit is wat ze kan helpen in tijden van bezuinigingen.  Het gaat om het proces van loslaten als gemeente en de bewoners het zelf laten doen. Dat vraagt een andere houding. Dit proces is nog niet echt op gang bij onze gemeente anders hoefden we niet zo lang te wachten.

Maar het brengt het dorp ook een hoop als we het zelf doen. Ja het kost tijd en energie van mensen die het vaak al druk hebben. Maar tegelijkertijd wordt het dorp, straat of wijk ook weer een beetje van onszelf. Een mooi voorbeeld is de kabelkast bij ons voor de deur. Die wordt regelmatig beplakt met posters. Sinds enige tijd houden we die schoon van posters. En langzamerhand blijft hij langer schoon. Zodra er weer één hangt wordt hij weer verwijderd. (dat wil het best als de lijm nog nat is). Een bestaande poster nodigt uit tot het plakken van een volgende. En een discussie met een plakker levert alleen maar stress op, want hij heeft een doel posters plakken. Even wachten tot hij of zij weg is en hup in de container.

Oh ja en het met elkaar iets doen heeft vaak een leuk bijeffect. Je raakt met elkaar aan de praat en voor je het weet is er weer een plan, idee of actie gestart. Want daar gaat het om mensen ontmoeten in een plezierige sfeer. Dat kan tijdens een vergadering in een dorpshuis of Multifunctioneel centrum. Maar als je dat niet hebt, zijn er nog mogelijkheden te over. Ik kreeg een mooie tweet uit Laag-Soeren. Daar gaan ze met een dorpscaravan, straat voor straat bij langs en nodigen mensen uit voor een gesprek. Leuk idee. Ergens anders doen ze het aan de keukentafel. Maar het kan ook tijdens het schoonmaken van een wegwijzer. Het gaat om de ontmoeting. En soms lijkt het daarna wel als vanzelf te gebeuren

Het "laten gebeuren": Procesregie

Eigenlijk is het allemaal zo simpel. Als je mensen iets opdraagt om te doen heb je een grote kans dat ze het niet doen of dat ze minstens de vraag stellen waarom ze het moeten doen. Als ze het waarom weten kan het nog zijn dat ze het niet doen omdat ze het er niet mee eens zijn.  Kinderen verplichten om huiswerk te maken werkt vaak niet. Ouders krijgen vaak de vraag: "waarom moet ik dat stomme wiskunde leren?" Maar als kinderen zelf een vak leuk vinden gaat het leren bijna vanzelf. Kinderen met gevoel voor wiskunde hebben er geen moeite mee. Bij volwassenen werkt dat eigenlijk op dezelfde manier. Als mensen iets leuk vinden gaat het bijna vanzelf. 

In mijn vorige blog had ik het over draagvlak en dat draagvlak creëren eigenlijk een foute uitdrukking is. Je probeert aan te sluiten bij iemand zijn of haar motivatie. Daar ben ik nog een poosje mee aan het zoeken gegaan en vraag niet hoe ik er kwam, maar ik stuitte op een pagina waar procesregie werd uitgelegd. Het was op de site van Ouke Pijl, een oud Groninger die nu in Arnhem woont maar nog steeds belangstelling heeft voor de Groninger cultuur en geschiedenis. Ouke heeft een pagina gemaakt waarin hij een overzicht geeft op het gebied van management, organisatie, persoonlijke effectiviteit en vaardigheden.  Waaronder een beschrijving van Procesregie. 

Daarin wordt mooi beschreven dat er een groot verschil is tussen een project dat of het realiseren van iets door middel van een proces aanpak. Het is wat lastig om te omschrijven maar het laat zich het best verduidelijken door de verschillen op te sommen:

Er staat een uitgebreidere omschrijving op de site van Ouke. En voor de echt belangstellenden er is ook een boek over geschreven door Dees van Oosterhout: Procesregie, Creatief sturen op gedragen besluitvorming. Persoonlijk vind ik het boek wat abstract en instrumenteel. Het bevat wel een aantal mooie voorbeelden die duidelijk maken wat de kracht is. Het zijn wel voorbeelden van grote projecten. Toch lijkt het me wenselijk om het nog een stap verder te concretiseren naar het begeleiden of faciliteren van processen in het alledaagse leven.  

En dan is de naam "procesregie" misschien niet zo handig. Want het werken met processen heeft mij altijd wat abstract geklonken. Eigenlijk gaat het over helpen bij het maken van een volgende stap. 

Eigenlijk is het simpel. Laat het maar gebeuren, er zijn meerdere wegen naar Rome. 

Deze blog is ook besproken op de de omroep Zuidplas in Zuidholland het is nog te beluisteren via