Ik heb me er wel vaker over verbaast hoe het kan dat op zich slimme mensen domme dingen doen. Zie ook een eerdere blog. Zo nu en dan stuit ik op verhalen die misschien het kunnen verklaren. Ik noem het maar het “Hut principe”. Ergens in 1986 overkwam me in een training iets wat me tot op de dag van vandaag bij is gebleven. Ik schreef daarover in een eerdere blog in 2010 het volgende:
Ik herinner me nog de manier waarop Jon ons meenam in de verschillende niveau’s van kijken naar een gesprek. De stappen die we moesten nemen waren: via objective, reflective, interpretive and decisional. De eerste stap was voor veel van ons erg moeilijk. Het blijkt voor veel hoog opgeleiden erg moeilijk te zijn objectief naar een omgeving te kijken. Hilarisch was het moment toen een collega niet kon zeggen wat hij zag. Hij zag een vergader faciliteit, een vergadering, leslokaal, cursisten. Maar het kosten hem moeite om te vertellen dat hij stenen, tafels, stoelen, mensen, lampen zag.
Hoog opgeleid, academisch gevormde mensen zijn vaak niet in staat details te zien. Ze zijn getraind in “het duiden van de situatie”, het weglaten van ogenschijnlijk onbelangrijke zaken. Nu blijkt dat de linker en rechterhelft ook die taakverdeling hebben. Links voor abstract en rechts voor details. Leuk weetje. Maar toen stuitte ik op een gesprek tussen Tom Zwitser en neuroloog Jan Bonte die hierover iets boeiends vertelde. Als linker en rechterhelft gescheiden zijn kunnen patiënten sommige zaken gewoon niet meer zien.
Kan het zo zijn dat mensen die in abstracties leven gewoon ook niet meer details kunnen zien? Zie ook mijn testje in een eerdere blog. Als die verbinding grotendeels verdwenen zijn omdat ze niet meer gebruikt worden (use it or loose it) is het zicht op de werkelijkheid verloren. Daarover doordenkend, verklaart het ook dat politici oproepen tot oorlog. Ze zien het als een abstract gebeuren en kunnen zich niet voorstellen wat oorlog met mensen doet. De 2e wereldoorlog is te lang geleden om het door overlevering mee te hebben gekregen.
Het grappige is dat veel academici die uit een praktisch milieu komen, vaak wel in staat zijn om abstracties en werkelijkheid te zien. In ieder geval kunnen begrijpen dat er zoiets is als praktijk.
Nu de hamvraag: hoe kunnen we het “Hut principe” doorbreken. Gewoon elkaar weer leren zien. Dan verdwijnen oorlogen vanzelf. Ik heb zo een vermoeden dat dit niet de laatste blog is over dit thema.
‘Waarom zouden ze hun politieke toekomst riskeren voor zoiets lulligs als principes’? Goedemorgen Jan, ik zit me, gezien de huidige ontwikkelingen in ons land al geruime tijd af te vragen of onze parlementaire democratie nog wel van deze (roerige) tijd is.
De bestuurlijke elite weet wat mij betreft net even wat te zeker wat goed voor ons is.
Ik luisterde onlangs een interessante podcast van Wierd Duk waarin filosofe Andrea Speyerbach belangrijke zaken voor het voetlicht brengt. Ik kan me zo voorstellen dat jij bepaald geen fan bent van Wierd Duk maar deze aflevering is de moeite van het beluisteren waard dus zet je maar even over de aanvankelijke schroom heen.
Je kan deze aflevering vinden onder ‘Het land van Wierd Duk’ bij podcasts, de aflevering heet:Redt de democratie.
Hoop je komend weekend weer te zien en te spreken.
Ha die Jos, ik had de podcast al gezien en er van genoten. Je aanname klopt dus niet helemaal. Het sluit mooi aan op deze blog van me. Andrea en Wierd hebben het erover dat Rechters (hoog opgeleid en abstract denkend) niet meer de details zien. Of zoals Wierd en Andrea zeggen het begrip volk en cultuur gewoon niet erkennen en er dus ook geen rekening mee houden. Als details niet meer tellen en volk en cultuur er niet toe doen kan je het gewoon opofferen aan een ideologie. Ik hoop je zeker te zien en te spreken.