Een poosje geleden sprak ik met Jaap Peters, mijn held. Ergens in het verleden kwam ik op het spoor van zijn boek: de intensieve menshouderij. Ver voor de financiele crisis. Jaap is druk het Rijnlands organiseren te promoten onder de naam Slow Management. In het verleden maakte ik eens een weblog over de Intensieve Menshouderij en dat bracht me veel publiciteit. OK het was midden in de zomer dus komkommer tijd in de media maar toch. Even terugkijkend dat was in 2005 blijkbaar lagen bonussen en de medewerker als productiefactor toen ook al onder vuur.
Wat is in een notendop het verschil tussen het Angelsaksische model en het Rijnlands organiseren? Het Angelsaksische model gaat erg uit van een Top-down benadering. Er wordt een plan gemaakt de leiding van het bedrijf gaat ermee akkoord en vervolgens wordt de koers gelopen volgens het plan. Afwijkingen op het plan worden maar slecht begrepen. En maar weinig mensen hebben de moed om dit aan te kaarten. Met als gevolg projecten die dramatisch verlopen. Om hier voorbeelden te noemen lijkt me overbodig. In het verleden is het mechanisme van de bonussen verzonnen. Ik kan me herinneren dat toen er bij ons (ICT bij KPN begin 20e eeuw) de bonussen werden ingevoerd dat ik gewoon kwaad was. Hoezo? Ik kreeg toch een goed salaris en hoezo? Ik heb toch geen extra geld nodig om te stimuleren mijn werk goed te doen. Maar het was natuurlijk wel een mooie financiele meevaller. Dus mijn frustratie werd niet zo goed door collega managers begrepen. Ik heb de managers om mij heen zien veranderen, sommigen verdwenen buiten beeld en er kwamen andere managers die het halen van het plan belangrijker vonden dan wat ik deed. Een van mijn managers had als ultieme wens dat ik er voor zou zorgen dat hij financieel onafhankelijk kon worden. Letterlijke tekst. Het luidde mijn weg naar zelfstandigheid in.
Dat moet veranderen dus. De onderstroming is al langer aan de gang en het moet alleen nog even duidelijk worden bij beslissers en op ander plaatsen. Maar dat is een kwestie van de tijd. Het jammere is alleen dat er op scholen nog steeds gedoceerd wordt volgens het Tayloriaans principe. De mens als productiefactor. De pret HBO opleidingen zoals MER (Management Economie en Recht) puilen uit. 10 keer zoveel studenten dan bij een studie Electrotechniek. Bij de MER worden studenten geleerd hoe ze door middel van rattenstreken hogerop kunnen komen (medio 2009) en ik heb niet het vermoeden dat dat nu niet meer gebeurd. Allemaal studenten die wordt voorgehouden dat ze straks manager worden en zo anderen aansturen. Brrrr.
Rijnlands organiseren dus. Ik kan dat niet beter uitleggen dan Jaap Peters. Dus hieronder een video van een presentatie van hem over slow management. En over hoe het in het onderwijs anders moet? Dat staat in het filmpje eronder.