Menu Sluiten

Maand: april 2020

Liminaliteit, tussen het “niet meer” en “nog niet”.

En opeens zitten we in een andere wereld. Niet helemaal een verrassing, zoals het ging, kon het niet meer. Het werd steeds gekker. Even voor een lang weekend naar New York om te winkelen, 1300 festivals in één jaar, 45.000 wandelaars uit 73 landen met de Nijmeegse 4 daagse. En dat is wat me zo te binnen schiet. Yuval Harari schrijft in een van zijn boeken: als de mens een virus is wat de aarde vernield dan is de toerist wel het dodelijkste virus. Door de 1,5 meter gaan dingen veranderen en het zal nooit meer worden zoals het was. Hoe dan wel?

We zitten dus in “Het Ondertussen”, in de liminaliteit. Een begrip wat ik niet kende, ik hoorde het van Danielle Braun. Ik ken het toch ook wel een beetje want het is de tijd tussen “niet meer” en “nog niet”. Een fase wat een ongemakkelijke tijd is voor veel mensen. Want je wilt zo snel mogelijk naar de nieuwe fase. Heb je een scheiding meegemaakt dan weet je vast wat ik bedoel. Je maakt het mee na het verlies van je baan of een dierbare. Er komt een andere werkelijkheid maar die is er “nog niet”. Wanneer is die nieuwe werkelijkheid er dan wel? Een goeie vraag. Dat is niet te zeggen want wanneer is het verdriet van verlies van het oude over. Soms heel snel maar het kan ook heel lang duren. Er is niet echt een tijdsduur van rouw.

We willen graag snel naar die nieuwe werkelijkheid en andere mensen verlangen weer terug naar het oude. Volgens Jan Rotmans zitten we in een “verandering van tijdperk”. Mensen die werken aan de nieuwe werkelijkheid noemt hij kantelaars, mensen die werken aan de transitie. Ergens las ik dat transitie een gecontroleerde overgang is. Maar nu in de corona crisis zitten we niet in een gecontroleerde overgang. De politiek wil ons laten geloven dat dat wel zo is, het tegendeel is waar. Het overkomst ons en we hebben geen flauw idee waar dit toe gaat leiden. In ieder geval niet tot de situatie zoals we die hadden. Het is meer een transformatie. Dingen gaan veranderen, er anders uit zien. En dat duurt nog een poosje, misschien nog jaren.

Tijd om te beseffen dat we in te maken hebben met liminaliteit. Een periode van chaos. Mensen die werkloos worden, bedrijven die opdrachten verliezen, de cultuur sector valt compleet stil. Geen festivals, voorstellingen, Theater of Bioscoop bezoek. Juist die sector is synoniem voor creativiteit. De economie die symbool stond voor financiële doelen en gedreven door groei maakt een pas op de plaats. Zullen we ooit weer gegrepen worden door consumeren? Het zal waarschijnlijk een tijd duren voor de nieuwe werkelijkheid zich aftekent. Zoals het was…. wordt het niet meer. En dat is misschien ook maar goed.