Verkiezingstijd: dat magische moment waarop politici beloften strooien als de Regenboog Piet met pepernoten. Links, rechts, midden – ze hebben allemaal hun eigen sprookjesboek vol oplossingen. “Poef! Armoede verdwenen, klimaat gered, grenzen veilig, iedereen welkom!” Maar als je te lang naar één kant tuurt, mis je de blinde vlekken aan de andere. Vanuit het midden – dat saaie, maar eerlijke plekje waar realisme regeert – zie je hoe die aannames soms zo absurd zijn dat je moet grimlachen. Niet omdat het grappig bedoeld is, maar omdat illusies soms lachwekkend zijn. Laten we er een paar oppakken, met een knipoog naar de ironie van het allemaal.
De energietransitie: heilige graal of groene waan?
“Alles elektrisch, en we leven in harmonie met de planeet!” Klinkt als een fee die met haar stafje zwaait en de wereld verandert in een duurzame utopie. Maar de schaarse grondstoffen die daarvoor nodig zijn, het verkloten van het landschap en de overlast voor omwonenden laten een andere kant zien. Industrie en vervoer ombouwen naar pure elektriciteit? Alsof batterijen oneindig energie opslaan zonder fossiel of kernenergie als back-up. In de praktijk knalt de rekening de hoogte in, en dimmen de lampen als het donker wordt en de wind niet waait. Te gefocust op de groene droom, en je ziet de grijze realiteit van afhankelijkheid niet.
Vaccinatieverhalen: dansen met Jansen of stille bijwerkingen?
“Geprikt? Dan door met het leven: dansen met Jansen!” Een logische aanname, maar probeer eens te praten over bijwerkingen of die vreemde pieken in oversterfte – nee, dat past niet in het script. Wetenschap is óf heldenverhaal óf complot. Vanuit het midden zie je het: aandacht voor nuances en tegengeluiden ontbreekt. Het zou ons allemaal – en de wetenschap zelf – sterker maken. Grappig, op een wrange manier, hoe een virus ons verdeelt in plaats van verbindt. De oproep “we doen het samen” eindigt met “wij versus zij”.
Klimaatangst: smeltende poolkappen of rammelende tanks?
“Het klimaat verandert!” Maar kijk naar het leger: budgetten en missies exploderen. Overal tanks op straat en vliegtuigen in de lucht, omdat er opeens geld vloeit – nu moet er “meer gebeuren” voor veiligheid. Klimaat is opeens van minder belang. Als je links naar de smeltende poolkappen staart, mis je rechts de tanks die ratelen.
Voedselrevolutie: groente kweken of bananen importeren?
“Lokaal en biologisch, terug naar de roots!” Idyllisch, als een kabouterdorp in je achtertuin. Maar daarmee een hele maatschappij voeden? Kom op, dat is een weekendhobby, geen voedselrevolutie voor miljoenen monden. Terwijl we dromen van zelfvoorziening, importeren we nog steeds bananen uit de tropen – biologisch of niet, niemand klaagt erover. En die legbatterijen die in Nederland zijn afgebroken en weer opgebouwd in Oekraïne? Die zorgen voor geimporteerde eieren van kippen in kooien.
Democratische inclusie: feestje met dichte deuren?
“Inclusief voor iedereen!” – behalve voor mensen met een ander verhaal, als een openbaar feestje met dichte deuren voor de buren. Democratie bloeit bij debat; vanuit het midden zucht je: boycots doden de dialoog. Immigranten zijn een verrijking, andere culturen verrijken ons. Maar immigranten zorgen ook voor slechtere Cito-scores, en collectief worden we er dommer van. Links ziet de culturele mix, rechts onrust en criminaliteit; het midden vraagt: wanneer gaan we in gesprek? (zie ook de onderstaande video)
Belastingtrucs en onderwijs: toverstokjes met adders?
“Belasting verlagen voor de middenklasse!” Maar btw, accijnzen en groene heffingen pieken, als een dieet met extra snacks. Onderwijs als kristallen bol: “Iedereen slim en inclusief!” Maar te veel workshops, te weinig basisvaardigheden; kinderen leren diverse identiteiten, niet taal of het rekenen. Op de toekomst voorbereiden, maar de basis vergeten – veel functioneel analfabetisme – alsof je bouwt op los zand.
Groene banen en vrijheid van spreken: jackpot of censuur?
“Miljoenen jobs uit duurzame dromen!” Maar oude sectoren krimpen, nieuwe bloeien traag; resultaat: een lot uit de loterij voor consultants en specialisten. Vrijheid van spreken als open boek: “Iedereen mag!” – tot het desinformatie wordt genoemd en platforms censureren. Links waarschuwt voor haat, rechts voor Big Brother. Een partij die eerst voor een referendum was, het vervolgens wegstemde en nu weer opneemt? Als clowns van het Binnenhof die hun eigen tent afbreken en heropbouwen voor applaus. Die arme mensen in Rusland krijgen alleen een eenzijdig verhaal te horen; in Nederland is Russia Today geblokkeerd.
Vechten voor vrijheid: fucking for virginity
Vanuit het midden zie je de ironie. “Vechten voor vrede!” roepen ze luid, met vuisten gebald en vlaggen wapperend. Maar wacht even: vechten voor vrede? Dat is als neuken voor maagdelijkheid. Oorlogen voor democratie eindigen in dictaturen met een democratischer sausje, protesten voor gelijkheid escaleren tot schelden over fascisten. Links tuurt naar de morele high ground, rechts naar de echte vijand in de bosjes; het midden gniffelt: misschien is echte vrijheid niet te veroveren met wapens of woorden, maar door gewoon op te houden met het gevecht. Wat als we eens ophouden met vechten voor vrijheid, en beginnen met leven in vrijheid?
Afronding
Kortom, verkiezingsbeloften zijn als een spiegelpaleis: afhankelijk van waar je staat, zie je alleen je eigen reflectie – links utopie, rechts traditie. Het midden opent de deur voor een bredere blik: gniffel om de absurditeit, stem met open ogen, en hoop op een realistisch sprookje. De enige belofte die telt? Dat morgen de zon weer opkomt.