Categorie: Geen categorie

Waar ik ook kom, regelmatig zie ik nog restanten van de 1,5 meter regel, ingevoerd met de bedoeling om levens te redden.  Hoewel de intentie nobel was, zijn de sociale, economische en psychologische gevolgen van deze maatregel verstrekkend en niet te negeren.

Sociale Isolatie en Eenzaamheid

Een van de meest ingrijpende effecten van de 1,5 meter regel was de sociale isolatie die het met zich meebracht. Mensen werden aangemoedigd om afstand te houden, zelfs van hun dierbaren. Gezinsleden konden elkaar niet omhelzen, vrienden konden niet samenkomen, en grootouders moesten hun kleinkinderen op afstand houden. Voor ouderen, die vaak al een kwetsbare positie in de samenleving hebben, werd eenzaamheid ondraaglijk. De menselijke behoefte aan fysiek contact werd plotseling weggenomen, met als gevolg een toename in depressie, angst en gevoelens van isolement.

Economische Schade

De 1,5 meter regel had ook grote gevolgen voor bedrijven. Horecaondernemingen, theaters, sportscholen en winkels moesten hun capaciteit verminderen of zelfs hun deuren sluiten. Kleine ondernemers, die vaak met smalle marges werken, zagen hun inkomsten instorten. De schade leidde tot faillissementen, werkloosheid en financiële onzekerheid voor miljoenen mensen.

Onderwijs op Afstand

Ook in het onderwijs had het grote effekten. Studenten en scholieren werden gedwongen om vanuit huis te leren, wat resulteerde in een leerachterstand. Niet alle gezinnen hadden toegang tot goede technologie of een rustige leeromgeving, wat vooral kinderen uit kwetsbare gezinnen benadeelde. Daarnaast leidde het gebrek aan sociaal contact op school en daar buiten tot problemen in de ontwikkeling van jongeren.

Geestelijke Gezondheid

De psychologische effecten van de 1,5 meter regel waren ongetwijfeld groot. Het constante gevoel van afstand en de angst om ziek te worden, hadden vast ook gevolgen voor de geestelijke gezondheid. Veel mensen voelden zich afgesneden van de wereld en verloren hun gevoel van verbondenheid. 

En nu

Hoewel de 1,5 meter regel in een noodsituatie werd ingevoerd, heeft het ons ook belangrijke lessen geleerd. We hebben gezien hoe belangrijk sociale verbondenheid is. Als vrijwilliger bij een telefonische hulplijn krijg ik veel eenzame mensen aan de lijn. Zelf denk ik dat de 1,5 meter daaraan heeft bijgedragen. Ik kan me eigenlijk wel boos maken dat de restanten nog steeds te zien zijn in winkels door 1,5 meter stickers. Ik heb de neiging ze weg te halen. Want als we iets nodig hebben in deze tijd (en zeker de tijd voor kerst) is dat afstand tussen mensen verdwijnt. En misschien gaat een constante confrontatie met al die 1,5 meter stickers mensen tussen de oren zitten.

Een beetje een vervolg op mijn vorige blog “Nood breekt wet” is “Handelen in de geest van de wet”. Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat je een regel niet al te strikt kunt toepassen. Ik stop bijvoorbeeld soms bij een stopverbod om een ​​aanrijding te voorkomen. De toeslagenaffaire heeft duidelijk gemaakt dat de overheid vaak “naar de letter van de wet” handelt. Achteraf legde men veel te zware sancties op. De redelijkheid ontbreekt. We leven in tijden waarin, zeker in de politiek, men redeneert naar de letter van de wet. Zeker als het om Europese wetten gaat, gedraagt ​​onze overheid zich roomser dan de Paus. Maar ook schiet de overheid door met sancties als men niet goed handelt. Wat dat betreft kunnen we in Nederland een voorbeeld nemen aan Spanje: als je daar een boete krijgt en je betaalbare op tijd, dan betaal je maar 50%.

Nu leggen mensen een stukje coulance vaak gelijk uit als een recht. Mannen schermt al snel met het gelijkheidsbeginsel. Wat voor de één opbrengst moet ook voor de andere gelden. Een oud Nederlands spreekwoord zegt iets anders: De één mag een paard stelen, de ander mag niet over het hek kijken. Je hebt nu eenmaal werkpaarden en sierpaarden. In deze tijd kennen we praktische mensen en theoretici. De laatsten werken vaak in bullshitbanen, terwijl mensen met een praktisch beroep bezig zijn dingen te scheppen.

Een praktisch ingesteld iemand knijpt vaker een oogje dicht omdat hij of zij weet dat “regel is regel” lang niet altijd werkt. Een beetje onder het mom van: als het niet kan zoals het moet, moet het maar zoals het kan. Vaak overziet hij of zij de gevolgen van het eigen handelen. Een theoretisch onderwezen iemand kan dat minder goed en valt vaak terug op regels en voorschriften. Daarbij handelt hij of zij volgens de regels. Een echte vakman weet wanneer hij zich aan de regels moet houden en wanneer niet. En dát is vaak niet in regels te vatten.

De Algemene Beschouwingen waren vorige week weer het jaarlijks politieke hoogtepunt in Den Haag. Wat deze editie echter bijzonder maakte, was het opvallende democratische karakter van het debat. De Kamer vertoonde zich meer dan ooit betrokken bij de vertegenwoordigers van de burgers. Er was ruimte voor echt inhoudelijke discussies. Het debat levendig, iets wat ons politieke landschap nodig had. Helaas leek een groot deel van de traditionele media dit volledig te missen.

Het open debat als democratische winst

Wat de Algemene Beschouwingen dit jaar zo goed maakten voor onze democratie, was de ruimte voor kritische noten van de oppositie, zonder dat deze directe werden afgewimpeld door de coalitie. Er was een openheid die je in een gezonde democratie verwachtte: vragen werden scherp gesteld, ministers werden aan het werk gezet, en er werd diep ingegaan op de plannen van het kabinet. Dit soort debatten laten zien hoe de Tweede Kamer kan functioneren als dé volksvertegenwoordiging en controleur van de regering, in plaats van een verlengstuk van de macht.

Media geven de inhoud niet weer

Het is precies deze soort levendige democratie die ons zouden moeten boeien, maar je zag het amper terug in de grote nieuwsmedia. Terwijl journalisten zich richtten op de “soundbites” en de politieke spelletjes, werd de inhoud vaak naar de achtergrond gedrukt. De aandacht gaat vooral uit naar de verhoudingen tussen politieke leiders en de functionele strijd om de macht, in plaats van naar de diepere discussies die echt belangrijk zijn voor het publiek.  Dit is een gemiste kans. Juist wanneer de democratie beter werkt, zou dat breed in de media moeten worden uitgemeten.

De keerzijde van coalitievorming

Ondanks deze positieve tendensen tijdens de Algemene Beschouwingen blijft de schaduw van coalitievorming over onze democratie hangen. Coalities zijn een noodzakelijk kwaad in ons systeem, maar ze werken vaak beknellend. In een politiek landschap waar coalities al bijna bij voorbaat vastliggen, lijkt de ruimte voor een echt democratisch debat vaak te verdwijnen.

De coalitiepartijen volgen vrijwel altijd het script dat achter gesloten deuren is opgesteld. Zelfs wanneer er interne kritiek is, blijft de fractiediscipline overheersen, omdat men de stabiliteit van het kabinet wil bewaren. De oppositie kan er nog niet aan wennen dat er ruimte is om elkaar op te zoeken ze blijven hangen in oude dogma’s. Daarnaast ontgaat het de oppositie dat immigratie overal op de wereld een issue is. Doordat ze het niet willen onderkennen verliezen ze steeds meer terrein.

Een systeem dat vraagt ​​om verandering

Het probleem met coalitievorming is dat de politieke diversiteit in de Kamer niet ten volle tot zijn recht laat komen. In plaats van dat elke partij en elk lid zich sterk maakt voor haar eigen visie en aanbevelingen, worden compromissen gesloten. Deze staan vaak ver af ​​van de oorspronkelijke partijprogramma’s. De stem van de kiezer verwatert grotendeels, en de kloof burger en politiek groeit. Dit systeem leidt tot een politiek waarin machtsbehoud centraal staat, in plaats van vertegenwoordiging en vernieuwing.

En terwijl de media druk met het politieke spel is, blijft deze fundamentele kwestie grotendeels buiten beeld. We hebben kritische media nodig die niet alleen verslag doen van wat er in de Tweede Kamer gebeurt, maar ook de grotere democratische vragen onder de loep nemen.

Conclusie: Algemene Beschouwingen als voorbeeld, coalitievorming als hindernis

De Algemene Beschouwingen van dit jaar gaven een positieve impuls aan de democratie. De Kamer kwam tot leven, er werd zo nu en dan gedebatteerd op de inhoud en er was ruimte voor kritische oppositie. Dit is hoe politiek hoort te zijn. Helaas werd dit niet opgepikt door de traditionele media. Die concentreerden zich liever op het politieke theater dan op de inhoudelijke discussies. Ze zijn ziende blind wat er gebeurd

Maar de vraag blijft van deze democratische impuls kan doorwerken in een systeem dat zo zwaar leunt op coalitievorming. Zolang de coalitiedwang blijft bestaan, zal echte vernieuwing moeilijk zijn. Misschien is het tijd om ons af te vragen hoe we coalitievorming kunnen hervormen. Elke stem in de Kamer moet de ruimte krijgen die het verdient. Wil je dat onze democratie volledig tot bloei komt?

Onderstaand gesprek gaat ook over de nieuwe wind in politiek.