Maand: april 2011

Vanmorgen een bijzonder artikel in het Dagblad, een vechtpartij in het nieuwste opvallende Groninger kantoorpand van DUO en de belastingdienst.  "Het Cruiseschip" in de volksmond. Het zou komen omdat daar "het nieuwe werken" is ingevoerd. Medewerkers hebben geen vaste werkplek meer maar halen een laptop uit een locker en gaan naar een werkplek die vrij is. Waarom? Omdat het goedkoper is. Immer als iedereen een eigen werkplek zou hebben zou maar maximaal 75% bezet zijn. Er zijn veel deeltijdwerkers, mensen die weg zijn voor een vergadering of gewoon verlof. Die lege bureaus kosten klauwen vol geld dus we gaan aan "het nieuwe werken".  Zelf heb ik het ook mogen ervaren en het is prachtig om met collega's in een ruimte te zitten met 24 werkplekken en dan iedere morgen de opstelling van de dag te bekijken. Grotere afdelingen hadden soms nog meer werkplekken Sommige mensen hebben het gemakkelijk want die beginnen vroeg. En die zitten altijd op de zelfde plek. Anderen beginnen laat vanwege hun biologische klok of omdat kroost naar school gebracht moet worden. Dat kan dus blijkbaar uitmonden in een knokpartij. 

We hadden thuis vroeger een varkensbedrijf en de zeugen die geen biggen hadden (maar wel drachtig hoopten we) gingen naar buiten om van de zwangerschap te genieten of of drachtig te worden. Dikke pret voor de beer. Als het voertijd was, werden ze naar binnen gelaten naar een rij met kooien Het was leuk om te zien dat daar ook een soort hiërarchie was. Meestal kwamen ze redelijk op volgorde binnen en ieder had zo zijn eigen kooi. Vermakelijk te zien dat sommige vakens wel een per ongeluk de verkeerde kooi in liep. Die kwam er dan achter en probeerde dan achteruit er weer uit te gaan maar de rechtmatige bewoner wilde soms naar binnen dat leverde een gedrang op wat ik soms bij treinen nog wel eens zie. De een moet nodig naar binnen maar de mensen die eruit willen staan in de weg.
Vaak ging het erg gedisciplineerd. Regelmatig moesten de hoog drachtige zeugen naar de kraamafdeling en kwamen er nieuwe zeugen, die net gescheiden waren van de biggen, weer in de poule om naar buiten te mogen. Die nieuwelingen kozen dan maar een kooi die vrij was niet wetende of dat een vrije kooi was. Altijd een paar dagen onrustig. En als ik me het goed herinner waren er ook altijd varkens die het niet zoveel uit maakte. Die liepen gewoon als laatste de kooien bijlangs en namen gewoon een vrije kooi. Dat waren de varkens die gewend waren aan "het nieuwe eten".

Of al dit nieuwe werken een zegen is? Soms wel soms niet. Een bedrijf wordt er opener door. Je krijgt meer van collega's mee en dat kan handig zijn als je met dezelfde dingen bezig ben, maar het kan ook erg storen. Vandaar dat "het nieuwe werken" ook tot gevolg heeft dat mensen ergens anders gaan werken (bijvoorbeeld thuis). Maar het nieuwe werken is meer dan flexplekken en thuiswerken volgens mij. Het is wel wennen en je creëert zo een zakelijke werkomgeving. Tenminste volgens managers die maar een hekel hebben aan kindertekeningen en familie foto's op het bureau. Dat die behoefte er wel is zag ik eens in een Amerikaans kantoor met cubicals. Half hoge scheidings wanden die behangen waren met persoonlijke dingen en daar waren zelfs medewerkers die magnetrons meenamen om leftovers op te warmen. Dat zie ik in Nederland nog niet gebeuren.

Maar wat wat het ook doet: de beleving van een veilige werkomgeving komt in het gedrang. Collega's kunnen weken verdwijnen zonder dat mensen het merken. Het wordt onpersoonlijker. Toen ik in 1995 eens op een security training mocht in Chicago vroeg de trainer aan het begin wie er wel een een schietpartij op het werk had meegemaakt. Het waren er maar een paar die dat niet hadden ervaren. In ieder geval mijn 4 mede Nederlander en nog maar een paar Amerikanen niet. 90% wel dus. Is dat de volgende uiting van geweld in Nederland? Ik hoop het niet maar de omstandigheden worden er wel steeds meer voor geschapen.

Hoe kan het toch dat de uitdrukking intensieve menshouderij mij steeds door het hoofd speelt.

De afgelopen periode was er er een discussie over de naam ZZP-er. Het is een wat onduidelijke naamgeving en er worden meerdere termen gebruikt: zelfstandige zonder personeel, freelancers en flexibele arbeidskrachten. Een aantal mensen pleit voor Zelfstandige Ondernemer. En dat laatste stuit weer op verzet bij anderen die de ZZP-er geen echte ondernemer vinden. Ik trof ergens een artikel aan waar de schrijver het wel erg bont maakt. Letterlijk staat er "Zo beschouwd is de zzp'er een werknemer die in dienst is bij zichzelf." En de Ondernemer die streeft erna anderen voor zich te laten werken, zichzelf overbodig te maken. Een wel erg bekrompen opvatting. Ik denk dat het merendeel van de ondernemers zich hier niet in kan vinden.

Hoewel…. want bij mijn oude baas KPN is er net een wisseling van de wacht geweest en daar nam Scheepbouwer afscheid. In in mijn ogen staat hij symbool voor de bovenmatige beloning. Natuurlijk heeft hij een goede klus geklaard door KPN uit het slop te trekken. maar daarna is hij verworden tot een bovenmatige zakkenvuller. Ik kan er niet echt een ander woord voor vinden. Ik las ergens dat topmanagers trekjes hebben van een psychopaat.  Even googlen op topmanager en psychopaat levert een aardig beeld op. Dan is het ook verklaarbaar dat Scheepbouwer zonder schroom zijn bonus accepteert en hij kan het zichzelf waarschijnlijk heel erg duidelijk maken waarom hij er recht op heeft.

De vraag is of hij zoveel gelukkiger is dan de ZZP-er die zijn vak mag uitoefenen. Want zoals een mooi Nederlands spreekwoord zegt: geld maakt niet gelukkig.

Behalve als je een afwijking hebt die scoringsdrang juist bevredigd. De psychopaat als topmanager. Een kleine bloemlezing is te vinden op de site van het Rijnlandmodel. Daar staat ook een mooie test om een psychopaat als manager te herkennen:

Zo pik je ze eruit:
– Maken uw chef of collega’s een gladde, charmante indruk? Buigen zij een gesprek vaak om naar een gesprek over henzelf?
– Brengen zij anderen in diskrediet, of zeiken ze anderen af om hun eigen imago of reputatie op te poetsen?
– Kunnen ze met een stalen gezicht liegen tegen collega’s, klanten of zakenrelaties?
– Vinden ze mensen die ze te slim zijn af geweest of die ze hebben gemanipuleerd dom of stom?
– Zijn ze opportunistisch en genadeloos; vinden ze het vreselijk om te verliezen en spelen ze om te winnen?
– Maken ze een kille, berekenende indruk?
– Gedragen ze zich soms onethisch en oneerlijk?
– Hebben ze binnen de organisatie een machtsnetwerk opgebouwd en dat vervolgens gebruikt om er zelf beter van te worden?
– Tonen ze geen spijt als ze beslissingen hebben genomen die een negatief effect hebben gehad op het bedrijf, de aandeelhouders of het personeel?

Hebt u meer dan zes van de tien vragen met ‘ja’ beantwoord, dan bent u waarschijnlijk al een psychopaat tegengekomen. 

Of Scheepbouwer een psychopaat is? Ik zou het niet weten want ik was net weg toen hij kwam. En trouwens hij was ook mijlenver bij mij vandaan geweest. 

Blij dat ik nu ZZP-er ben.