Categorie: ICT-zaken

Vrijheid van Meningsuiting: Waar Trek Je de Grens? Een Kijkje naar een Politiehandreiking en Client-Side Scanning

Ik zit vaak te mijmeren over hoe de wereld verandert. In 1996 kreeg ik internet. Mijn eerste mailtje was aan…. mezelf! Met als onderwerp “trope” waar ik waarschijnlijk “troep” bedoelde. Ergens in 2004 begon ik deze blog waar ik van alles en nog wat heb beschreven. Mijn blogs kunnen overal op de wereld gelezen worden. Daar moet je een beetje op je woorden letten. Vroeger kon je op een terrasje je mening spuien over van alles – van het weer tot de regering – zonder dat iemand je meteen in een hokje stopte. Maar tegenwoordig? Ik begin steeds meer op te letten tegen wie ik wat zeg.  Neem nou de vrijheid van meningsuiting: dat is niet zomaar een recht, het is de basis van onze open samenleving. Maar wat als overheidsmaatregelen dat recht beginnen te knijpen, onder het mom van veiligheid? Ik zag op X een tweet van Pieter Omtzigt over een Nederlandse politiehandreiking over o.a.complottheorieën voorbijkomen 

Eerst Even: Wat is Die Politiehandreiking?

Stel je voor: je post online iets over COVID-maatregelen, klimaatbeleid of immigratie, en voor je het weet, word je gesignaleerd als ‘kritische burger’. Dat is geen complottheorie, maar de kern van de handreiking “Herkennen, duiden, handelen: complottheorieën en anti-institutioneel gedachtegoed”, uitgegeven door het Kenniscentrum Contraterrorisme, Extremisme en Radicalisering (CTER) en de Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC). Het is een gids voor agenten om signalen van complotdenken te spotten: van wantrouwen tegen de overheid tot uitingen die escaleren naar radicalisering of extremisme.

Zie het zo: het begint bij herkennen in het taalgebruik. Als een agent iemand hoort zeggen over Spiritueel ontwaken, Chemtrails, “de Elite” of “het klopt niet” dan zijn dat signalen van complotdenken. Voor de politieman/ vrouw is dan de vraag: “is dit een dreiging?” Waarschijnlijk niet maar hou signalen in de gaten want de person kan radicaliseren.  De handleiding geeft dan het advies het uitgebreid vast te leggen.

Dit klinkt allemaal misschien logisch voor veiligheid, maar waar trek je de lijn? Wat als je legitieme kritiek op bijvoorbeeld de toeslagenaffaire wordt gezien als ‘anti-institutioneel’? Dat raakt direct aan je vrijheid om te zeggen wat je denkt, zonder bang te zijn voor een label in een politiesysteem. Het voelt als een niet goed ik durf online niet meer te zeggen wat ik denk..

En Dan Client-Side Scanning: De EU’s Grote Broer?

Aan de andere kant heb je client-side scanning (CSS), deel van de EU’s ‘Chat Control’-wetgeving. Bij De Nieuwe Wereld staat een uitgebreid gesprek. (zie hieronder).  Dit is technologie die je berichten en foto’s scant op je eigen apparaat, voordat ze versleuteld worden verzonden – vooral om kindermisbruik op te sporen. Apps als WhatsApp of Signal zouden verplicht AI moeten inzetten om verdachte inhoud te detecteren.

Op het eerste gezicht is dit heftig: het breekt end-to-end-encryptie open voor mensen die dat bewust hebben ingesteld. Het creëert kwetsbaarheden voor hackers en scant massaal alle communicatie. Privacy-experts schreeuwen moord en brand. Maar hier komt het grote verschil: CSS richt zich op inhoud zoals beelden of teksten die illegaal zijn, (nog) niet direct op je mening. 

Beiden zijn in mijn ogen eng. 

Als ik dit bekijk door de lens van vrijheid van meningsuiting, geeft de politiehandreiking de grootste inbreuk. Waarom? CSS is eng omdat het alles scant, maar het gaat om daden (zoals misbruikbeelden), niet om gedachten. De handreiking daarentegen maakt je mening zelf verdacht – het is als eb en vloed willen tegenhouden, maar dan met je woorden. Het risico? Burgers houden hun mond uit angst voor een dossier, en dat ondermijnt de kern van democratie: open discussie.

Ik merk dat ik zelf ook voorzichtiger word online – herkenbaar? Het is net als met die grote deugdoelen: veiligheid is nobel, maar als het ten koste gaat van menselijke vrijheid, schiet het zijn doel voorbij.

Wat vind jij? Is de handreiking een stap te ver, of nodig in deze tijden? Deel je gedachten in de reacties – laten we erover praten, voordat dat ook gelabeld wordt!

Na jaren “under the radar” te hebben gewerkt zijn we eindelijk los. Aan de hand van de aanpak van Midden Brabant Glas zijn we onder de naam Westerglas bezig een glasvezelnetwerk te realiseren in het Westerkwartier. We gaan vol voor de coöperatieve gedachte. Samen iets realiseren wat individueel nooit zou lukken. De markt verzaakt, of is op zoek naar de laatste krenten in de pap. Krenten die uit groeien tot een constante stroom van inkomsten als de eerste hobbel maar is genomen.

Want daar is iedereen het wel over eens als er eenmaal een netwerk ligt blijkt dat een tweede er nooit zal komen dus je hebt een prachtige monopolie positie. Ergens las ik dat dat een natuurlijk monopolie is.

Zoiets gaat niet van een leien dakje. Moeten we daar zelf in investeren? Ja! Even voor de duidelijkheid ook als je een abonnement neemt bij iets wat als gratis wordt gepresenteerd betaal je het uiteindelijk ook. De oprit van klinkers voor je huis moet je zelf betalen als je het geld niet hebt moet je het geld gaan lenen waardoor de oprit alleen maar duurder wordt. Met de digitale oprit is het niet anders. ook als je zelf niets bij hoeft te betalen zal de aanbieder er rendement op willen behalen. Ik loop al wat langer mee in de telecomwereld ik ben nog geen partij tegen gekomen die er geld op toe legt.

Nou ja misschien in het verleden toen KPN nog PTT was. Toen was het een nutsvoorziening. Maar die tijd is al lang niet meer de aanbieders knokken elkaar de tent uit. KPN Ziggo, EQT, glasvezel buitenaf en Glasdraad.  Allemaal willen ze wel iets als ze maar voldoende kunnen verdienen. uiteindelijk is dat een markt situatie. En zeker als ze extra geld kunnen krijgen van bewoners of overheid willen ze wel. In het Westerkwartier doen we het dus zelf.

De achtergrond is te lezen op onze site www.westerglas.nl of op de onderzoeksite www.focuswesterkwartier.nl waar ons verhaal is te lezen en hoe we een en ander hebben ervaren in relatie tot de provinciale regeling. Onze vraag aan focuswesterkwartier duik eens in de wereld van glasvezel hoe kan het dat de provincie eind 2018 de hele provincie wil voorzien van snel Internet en dat het april 2019 nog maar een paar adressen draadloos aansluit. Hoe kan een gedeputeerde roepen dat Groningen als eerste het voor elkaar heeft terwijl in de praktijk alle provincies verder zijn. In de rest van ons land worden we op glasvezelgebied gezien als sneue provincie.

Het eerste resultaat is een artikel op focuswesterkwartier. Ik kijk met belangstelling uit naar het vervolg.

Dat verdienen we toch niet als provincie. We willen een stap voorwaarts en niet schuchter een voet bijtrekken. Dat is voor ons als Westerglas reden om uit te gaan van eigen kracht.