Menu Sluiten

Occupy de Grote Markt

De kwartjes vallen, niet een, niet 2, maar bakken vol. In mijn vorige blog schreef ik al dat  het verhaal van "het leukste dorp" vaker verteld moest worden. Dus gisteren deed ik dat en werd bedolven onder de complimenten. Het was bij een bijeenkomst over "Rijnlands organiseren". Eerder deze week zat ik bij een bijeenkomst "krachtige dorpen" en later deze week hadden we bestuursvergadering van de vereniging Groninger Dorpen. Oh ja en gistermorgen gesproken over ontwikkelingen in ons dorp. Het gaat allemaal over hetzelfde. En het leidt er toe dat er binnenkort een beweging in Groningen is "Occupy de Grote markt". En het zou zomaar kunnen dat de bouw van het forum gigantisch vertraagd wordt en misschien wel helemaal afgeblazen. En het is ook voor te stellen dat er beweging komt Occupy Mondriaanplein (in Emmen) en waarom laat zich raden.

Waar gaat het om?

Onze maatschappij is de laatste jaren ingericht volgens een een aanpak die jarenlang ons heel veel goeds heeft gebracht. Uniformering van zaken, producten diensten en organisaties. Hierdoor zijn dingen super efficient geworden. Daar zijn we allemaal beter van geworden. De terminologie die daar bij hoort is:Netwerksamenleving, Schaalvergroting, Efficiente dienstverlening en Unifomiteit. Mensen die hier goed mee om konden gaan, konden wachten op grote beloningen want als iets efficienter gemaakt wordt dan is het toch logisch dat iemand die "dat doet" (hum) ook een stukje van de opbrengst krijgt. Daar ligt een kern van de bonuscultuur. Overal op de wereld heeft men deze aanpak ingevoerd. Grote bedrijven laten fuseren,  levert schaalvoordelen op. De functies kunnen nog specialistischer worden. Anders is het niet meer te behappen. In organisatie wereld wordt dit ook wel het Angelsaksische model genoemd.

Daar tegenover staan de verlangens van mensen. die willen graag in gemeenschappen leven, zoeken de menselijke maat, zijn op zoek naar betekenisvolle symboliek en willen juist niet als eenheidsworst behandeld worden maar onderscheiden worden als consument. Dit sluit aan bij wat we ook wel het Rijnlands organiseren noemen.

Occupy  is een gevoel

Achter de occupy beweging zit een gevoel. Het is niet alleen een "tegen beweging". Het geeft ook uiting aan een verlangen om het anders te doen. "Hoe dan?" is een logische vraag. En dan wordt het meestal stil want daar is geen eensluidend antwoord op te geven. Geef het land terug aan de bevolking. zeker als het gaat om onze directe omgeving. We willen trots zijn op wie we zijn. Dat heeft niets te maken met schaalvergroting en efficiency. Niet voor niks klonk zo nu en dan tijdens de verkiezing van het leukste dorp "proud to be a Zeuvmhuuster". Niet voor niets ging de vlag altijd mee, de vlag is misschien niet mooi, hard rood wit en zwart. Maar net als de vlag van Jemen of Egypte staat de vlag inmiddels voor gemeenschapszin. Ik zie de vlag wapperen op totaal onverwachtse plaatsen. Een liejde "Zeuvmhuuzen ik hol van dij" zal nooit buiten Zevenhuizen een hit worden. Maar door veel dorpsgenoten wordt het uit volle borst meegezongen.  

Een liedje wat me als kind al aansprak was van de Olle Grieze. Symbool voor mijn Groninger zijn. Niet voor niets is het lied "het gras van het Noorderplantsoen" geweldig populair bij de studenten in de stad. En opeens is er een plan om een forum te bouwen. Pal naast de Olle Grieze. Een vorig plan rond een ondergrondse parkeergarage werd succesvol afgeschoten omdat de tegenstanders succesvol verwezen naar een scheefzakkende Martinitoren. Nu gaan ze een "bijzonder Ontwerp" Pal naast de Martinikerk zetten. De olle Grieze schuilt achter dit gebouw als je uit het zuidoosten komt aanrijden.

Iedereen die iets met de stad heeft, weet dat het forum niet klopt. Een compromis waar zelfs een kabelbaan het plan moet redden. Bakken geld gaat het kosten en tegelijkertijd gaan bibliotheken dicht, musea verliezen subsidie. Het klopt niet. Dat voelen mensen. Occupy de Grote Markt heeft mijn sympathie. En als de beweging er komt zou het wel een van de hardnekkigste van het land kunnen zijn.

Mijn verhaal gaat over de verkiezing van het leukste dorp, zelforganisatie, rijnlandsorganiseren, scrum aanpak en krachtige dorpen. Oh ja er is ook aandacht voor nieuwe media en hoe dit kan helpen. Ben je benieuwd? Bel of mail gerust want nu werd het me bijna opgedragen "het verhaal vaker te vertellen". Een van de deelnemers gisteren vroeg me: hoe vaak moet je dat nog verteld worden voor je begrijpt dat je een gouden verhaal hebt? (en toen hadden we alleen koffie gehad).

De dagelijkse gedachte gisteren was: "Pas als je de moed toont je weg te gaan ,toont de weg zich aan jou.

Dus" Rugzakje om, op weg!

Het organiseren van Zelforganisatie

Ik hoor de laatste tijd regelmatig: "wat is dat een leuk verhaal daar moet je iets mee". Dan ging het over de verkiezing van het leukste dorp die we als dorp Zevenhuizen wonnen. Ik vertel het verhaal dan vaak vanuit een aanpak van zelforganisatie. Daar vertel ik dan bij dat er geen centrale sturing was, geen werkgroep of team die dingen bedacht maar dat het spontaan ontstond. Toch is dat maar een deel van de waarheid want natuurlijk was er overleg en communicatie en ja er waren een aantal mensen drukker mee dan anderen. En die groep wisselde van grootte en samenstelling. En dan kom je dus op de vraag kan je zelforganisatie organiseren? Eigenlijk is het net als met een plant kan je die laten groeien? Nee dus, maar je kunt er wel voor zorgen dat de omstandigheden optimaal zijn. Je moet ook wel een zaadje hebben en die planten in vruchtbare grond, zorgen voor voldoende licht en water. Je kunt het in ieder geval niet harder laten groeien door er aan te trekken. 

Toen ik het verhaal laatst voor de zoveelste keer vertelde zuchtte een van de toehoorders "kon dat bij mij in de organisatie ook maar zo". Dat zette me aan het denken en ik stuitte op een aanpak in de software ontwikkeling. Daar moeten ook grote groepen aan de slag om te komen te een eindproduct. Vaak wordt er een plan gemaakt opgedeeld in fasen en traditioneel wordt er ontwikkeld met behulp van een [[wikipedia: waterfall model]]. Het plan bevat honderden pagina's en er wordt een fase gestart als een voorgaande goed is afgerond. Alles is goed gedocumenteerd. Groot voordeel is dat de voortgang kan worden gevolgd en taken eenvoudiger overgedragen kunnen worden want alles is beschreven en gedocumenteerd. Het grote nadeel: erg kostbaar en een lange doorlooptijd.

Toen ik een presentatie over [[wikipedia: scrum]], een ander manier van software ontwikkelen zag vielen me de overeenkomsten op met onze aanpak van het leukste dorp op. Het is een totaal andere manier van werken. Het gaat meerdere trajecten met korte duur. Het is de verantwoordelijkheid van het team. Mensen buiten het team mogen zich er niet mee bemoeien. (die hebben hun eigen traject) Er is een sfeer van even met elkaar de schouders eronder. Wij van het team kunnen dat met elkaar. Het is voor mensen die traditioneel werken vaak een schok. Want er wordt niet lang meer vergadert, geen verslagen en lijstjes waar op afgevinkt wordt wat er moet gebeuren (door anderen). Natuurlijk kent de scrum methode overlegvormen maar die zijn staande en duren niet langer dan 15 minuten.

Terug naar de verkiezing van het leukste dorp. Daar werkten we ook met groepen mensen die delen oppakten. Vaak ook in een erg kort tijdsbestek. Iedereen wist wat er moest gebeuren en er is nauwelijks iets op papier gezet. Wel is er gewerkt met overzichten waar iedereen toegang toe heeft. Het was een team verantwoordelijkheid. natuurlijk waren er ook onderdelen die traditioneel werden opgepakt. Toen ik de video bekeek zag ik dat dat ook in software ontwikkeling vaak gebeurd. Maar een deel van de activiteiten wordt uitgevoerd met Scrum. 

Wat me opviel is dat mensen die werken met scrum eigenlijk niet anders meer willen. Dat hoorde ik ook tijdens de verkiezing van het leukste dorp. wat was dit leuk wat ging dit natuurlijk zo heb ik dit nog nooit meegemaakt. Terug kijkend zijn er een aantal principes die er voor zorgen dat dat gevoel ontstond. Gemeenschappelijk doel, groepsverantwoordelijkheid, maximaal informatie delen, werken met korte doorlooptijden, geen centrale sturing, volwassen team, onevenwichtige inbreng en veel plezier zijn daarvan elementen.

Inmiddels heb ik er een workshop van 3 uur voor ontwikkeld. (ik moest er immers iet mee doen). :)

Wil je ervaren hoe het anders kan. Neem gerust contact op. Oh ja de video staat hieronder. Geen gelikte presentatie en veel te lang maar de overeenkomsten en uitgangspunten zijn opvallend.

Gemeentelijke herindeling

Het grote woord is er uit de provincie gaat werk maken van de gemeentelijke herindeling. Het hing al een poos in de lucht en toch kwam het vrij plotseling. Het is wel iets waar we als dorp met belangstelling naar kijken. Want hoewel we als dorp een prima relatie hebben, merken we ook wel dat het knarst en kraakt bij onze gemeente. En dan hebben zijn we nog niet eens de kleinste gemeente in de provincie. De allerkleinsten geven al een poos aan dat het niet houdbaar is. De iets grotere houden zich nog stoer maar ook daar is wel te merken dat er te weinig capaciteit is om mee te draaien in de moderne maatschappij. Zeker nu er nog meer taken naar de lagere overheid overgeheveld worden. Het is me al een paar keer verteld door bestuurders en medewerkers van kleine gemeenten. We kunnen het niet allemaal volgen. Maar dat zijn individuen. Hardop dat zeggen doen ze niet dat is griezelig want iedereen voelt dat bij een herindeling ook een herijking van taken komt. 

Begrijp me goed, ik ben geen voorstander van grootschaligheid. Sterker nog de innovatiekracht en leefbaarheid komen voor uit de kleinschaligheid.Daar waar men nog passie heeft en direct betrokken is. Maar het lijkt me ondoenlijk om alle wet en regelgeving te volgen en uit te voeren die er van bovenaf neerdaalt op het lokale bestuur. Laat staan dat er ook nog  een eigen invulling aan gegeven moet worden. 

Op de vraag hoe ik daar met een dorpspet op tegenaan kijk heb ik geen eenduidig antwoord. Voor veel kleine dorpen die een nauwe band hebben met een kleine gemeente kan het een verarming betekenen. De gemeente komt op grotere afstand te staan. Voor een dorp met een hoge mate van zelfstandigheid kan het een zegen zijn dat een gemeente meer op afstand komt en alleen op hoofdlijnen te maken krijgt met de gemeente. Geen geneuzel meer over een stoeptegel of weerbarstige tak. In de toekomst zal een gemeente ook niet alle dorpen op dezelfde manier benaderen. Het ene dorp heeft een dorpsbelangen die eens per jaar een feest organiseert een ander dorp is bezig met leefbaarheid en neemt taken van de gemeente over. (een mooi voorbeeld is Elsendorp waar we met een paar mensen op bezoek waren deze week). Dat vraagt  ook een verandering in denken bij de gemeente. 

Dorpen verschillen, dat is een historisch gegeven. Mijn mondhygiëniste vertelde me dat ze in een dorp woont waar een paar jaar geleden nog werd gezegd: Zevenhuizen? Daar komen de dienstmeiden toch vandaan! Logisch dat Zevenhuizen een eigen identiteit heeft ontwikkeld waar zelfwerkzaamheid een groot goed is. Niet dat we gebukt gaan onder een minderwaardigheidscomplex. Integendeel sinds we de meeste stemmen kregen in de verkiezing van "het leukste dorp van Groningen" is het enthousiasme en zelfbewustzijn ongekend groot.

Ik volg de ingezette ontwikkeling van herindeling met belangstelling. Jammer genoeg kan de interne verbouwing bij de gemeente wel eens tot gevolg hebben dat er veel energie intern besteed gaat worden. Onze plannen zijn ook nog niet concreet. Het zou wel eens mooi in elkaar kunnen passen.

Equinox, times they are a-changin.

Rond 21 maart of 21 september krijg ik van Kari uit Amerika altijd een mailtje: Happy Equinox. Sein voor mij dat er iets bijzonders aan de hand is. Op Equinox staat de zon loodrecht op de evenaar en schieten we de herfst in. Overal op de aarde is dag en nacht even lang. En de zon komt precies op en het oosten. Mensen hebben altijd vaste gelegenheden om te markeren dat er dingen gaan veranderen. Mijn ouders vertelden dat er na de Roder- of Zuidlaarder-, (dat  vergeet ik steeds) markt de kachel weer in de kamer geplaatst werd. Dieuwke vertelde me dat als zij weer sokken aan trek naar het werk voor haar de herfst was aangebroken en de sokken had ze laatst aan. Met seizoenen is het simpel: ieder jaar weten we wat na de zomer de herfst komt, daarna de winter. Het is alleen de vraag wat voor soort winter. 

Met de economie of stemming van mensen is dat wat anders. Iedereen voelt dat dingen aan het veranderen zijn. Op 11 september 2001  was er een kenmerkende gebeurtenis die het nodige veranderde. De onschuldige maatschappij van voor die tijd veranderde op een aantal punten.De wereld is ook platter geworden en in Afrika komen mensen op voor hun eigen toekomst. De overheid probeert Europa te redden en verstrekt leningen om schulden af te betalen. Ik heb vroeger geleerd dat je nooit moet lenen om je schulden af te betalen. 

Gemeenten krijgen meer taken maar niet het geld dat er voor nodig is. De verkoop van ontwikkelde huizenkavels en bedrijfsterreinen stagneert. Maar als de markt weer aantrekt…… hoor je wel eens. Ondertussen moeten gemeenten wel bezuinigen. Bibliotheken sluiten en musea gaan dicht. Toch worden er nog steeds grootse projecten opgestart. Het Forum, herinrichting van Dorpscentra of de aanleg van bouwterreinen het gebeurt nog steeds. De voorbeelden zijn legio. Bijna iedere gemeente heeft wel zo'n project en sommige zelfs meerdere. Het zal allemaal wel kunnen en het geld is er voor geleend en beschikbaar. Alleen is het voor eenvoudige burger niet te bevatten. De gemiddelde Nederlander voelt dat het niet klopt. De politiek draait er om heen. Mensen in de politiek die goed weten te verwoorden wat er aan schort, verlaten de politiek, moegestreden. Komende woensdag mag ik naar zo'n afscheid. Zelden heb ik iemand zo goed horen verwoorden wat er speelt. Maar de persoon kiest ervoor minder energie te stoppen in het energie slurpende apparaat dat politiek heet. Wat blijft erover na deze aderlating?

Het wachten is op het kind uit "het Kleed van de Keizer". Tot die tijd mogen de slimme kleermakers onzichtbare kleden maken. Kleden die alleen door slimme mensen gezien kunnen worden. Het kind in me zegt dat de keizer in z'n blootje loopt.

Ben ik somber of pessimistisch? Nee want er is een nieuwe maatschappij aan het ontstaan. Als we het niet meer te verwachten hebben van de overheid gaan mensen het meer en meer zelf doen. Er is meer dan voldoende energie bleek wel uit de verkiezing van het leukste dorp van Groningen. Iets wat bij alle 14 finalisten speelde. Daar ligt de kracht. Want waarom zou dat in de rest van de dorpen ontbreken die zaten misschien niet in de finale maar ook daar wonen betrokken mensen.

Zelforganisatie en de kunst van loslaten

Inmiddels is het ruim een week geleden dat we als Zevenhuizen "het Leukste dorp van Groningen" werden. We zijn er in geslaagd de meeste stemmen te krijgen. Daarmee werden we "het leukste dorp". Eigenlijk is de titel "dorp dat de meeste stemmen wist te verzamelen". Want dat is waar het om ging. Zoveel mogelijk mensen te vragen on Zevenhuizen te stemmen.

Daarnaast zijn er heel veel dingen gebeurd in het dorp die er voor zorgden dat  het herkenbaar was dat we een actief dorp zijn. En dat zijn we. Mooi is ons dorp niet. Daar kunnen we eerlijk in zijn. 

Maar Zevenhuizen is wel een dorp waar veel gebeurd en waar mensen betrokken zijn. Na ruim een week komen nog steeds de felicitaties binnen en talloze malen ben ik er op aangesproken: gefeliciteerd. Als het een dorpsgenoot was is het steevaste antwoord: dank je en jij ook!  De felicitaties van iemand van buiten het dorp voelen ongemakkelijker want ja ik heb er veel aan gedaan maar misschien nog wel meer gelaten. 

Heel veel initiatieven zijn uitgevoerd door mensen die het plan hadden bedacht. Monique en ik als ambassadeurs hebben ons daar niet mee bemoeid. Eigenlijk hebben niets gedaan. En toch hadden we het druk met mensen te woord staan en zo nu en dan informatie te verstrekken. Geen informatie vanuit een masterplan (dat er niet was) maar informatie over wie waar mee bezig was. 

Dat geeft je wel een ongemakkelijk gevoel, eigenlijk heb je niets gedaan en toch wordt je gefeliciteerd alsof je een grote prestatie hebt verricht. En als iemand het heeft verdiend dan zijn het alle mensen die zich ergens hebben voor ingezet. Soms op de voorgrond en heel veel op de achtergrond.  Dat voert te ver om dat steeds uit te leggen en dus neem je de felicitaties maar in ontvangst.

We hebben dus veel dingen daar gelaten waar ook de initiatiefnemers waren. Steeds uitleggen dat mensen de ruime hadden om het zelf te doen: het versieren van de straat. het opruimen van de straat, de catering, entertainment voor de webcam, het invullen van de wensen. We hebben ons er nauwelijks mee bemoeid. Aan dat principe hebben we vastgehouden. We zagen op 24 juni al dat het leefde bij de inwoners die kwamen spontaan bij de uitreiking van het certificaat van de finaleprijs en er was een leuke sfeer. We zagen dat het goed kwam. OK we zijn als dorp wel altijd heel erg laat. Op het allerlaatst komen de bewoners in actie. Daar wordt je erg onrustig van komt dit wel goed? Het komt altijd goed! De opbouw en versieren van de tent de avond voor het bezoek van RTV Noord was zo'n voorbeeld. Om 7 uur stonden we met 2 man te kijken.  We hadden een paar mensen gevraagd om te helpen. Later op die avond liepen er wel 40 rond. Met hun eigen spullen en ideeen. Loslaten, het komt altijd goed.