Blog van Jan Hut

We woonden vroeger op een boerderij buiten het dorp. In die tijd kwamen de winkelier langs om bestelling op te nemen. Hij noteerde de bestelling in een boekje en de dag erna werden de boodschappen thuis bezorgd. Er werd altijd een vast lijstje afgewerkt: koffie, thee, koekjes, suiker, zout, zeep, afwasmiddel etc. In ons geval kwamen er 2 winkeliers. Van één herinner ik me dat hij altijd een hand snoepjes bij de doos in gooide. Veel mensen herinneren zich die snoepjes wel als IJsbonbon. (Ik zoek eigenlijk een overzicht met de spreuken die er op stonden). De organisatie waar die winkel bij aangesloten was, was "de Klimop". Deze winkelier kenden we als kinderen erg goed want we kwamen langs de winkel op weg naar school en moesten soms wel iets meenemen als er iets vergeten was.

De andere winkelier kenden we niet zo goed want hij had de winkel aan de andere kant van het dorp.  Wat me vaag bij is gebleven, is dat de organisatie waar die winkel bij aangesloten was Coöp heette. Nu kan ik me herinneren dat we als kinderen uitgenodigd werden om mee te gaan met een vakantiereis georganiseerd door die Coöp. Ik kan me herinneren dat dat een leuke reisje was. Nu kan het zijn dat mijn geheugen gaten vertoond en het niet helemaal klopt. Toch was de Coöp in mijn herinnering anders, want welke winkelier organiseert er reisjes voor kinderen?

Jaren later kwam ik er achter dat Coöp een afkorting was van Coöperatie (Wikipedia: De coöperatie is een vorm van zelforganisatie van producenten of verbruikers, gericht op het vergroten van de economische macht en het behalen van schaalvoordeel.)

De laatste tijd begint het begrip Coöperatie steeds vaker op te duiken. Ik kom het tegen als mensen zelf iets willen doen met zorg, duurzame energie of het aanleggen van een breedbandnetwerk in landelijke gebieden. Vaak zijn die projecten te groot voor één persoon of organisatie en speelt ideologie vaak een rol. Want het gaat er bij een coöperatie niet om winst maar om zaken te regelen met elkaar waar eventuele winsten terugvloeien naar de deelnemers.

Dat het grote vormen kan aannemen is te zien in de uitzending van Tegenlicht . In het Spaanse Mondragón staat het bol van de coöperaties. Ze maken er van alles en ook een aantal overheids taken worden uitgevoerd door Coöperaties. Het lijkt me een fantastisch plan om er eens met een groep op bezoek te gaan en te laten inspireren hoe zet je een zorgcoöperatie op. Op hoe leg je een breedband netwerk aan en beheer je dat in een coöpratievorm? Stel dat we het voor elkaar krijgen om daar met een groep naar toe te gaan dan is dat gelijk ook een groep die vorm kan geven aan een aantal coöperaties.

Dat we daar de komende jaren meer mee te maken krijgen lijkt me logisch. Want waarom zou de De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties middels Resolutie 64/136 hebben besloten dat de coöperatieve ondernemingsvorm in 2012 mondiaal in de schijnwerpers komt te staan. 2012 is het jaar van de Coöperatie.

Wie doet mee of gaat mee naar Mondregón?

Er zijn vragen waar je in de loop van de tijd wel een antwoord op hebt maar die je liever niet hebt dat mensen je stellen. De vraag: wat doet jouw bedrijf? is er één. Of de afgelopen week kreeg ik de vraag waar ik gestudeerd heb. Beide vragen kosten me wat meer tijd om te beantwoorden. Omdat wat ik doe helemaal niets meer te maken heeft waar ik ooit voor op school zat. Hoewel ik laatst nog wel een krachtstroom wandcontactdoos bij een klant heb aangelegd. Dus helemaal waar is dat ook niet.

We hadden toen ik jong was een mooie uitspraak die ik wel eens gebruikte als excuus. Ja sorry, "ik ben dom geboren en heb niks bijgeleerd". In mijn geval is dat niet helemaal waar want Juffrouw de Jong van mijn lagere school had toen ook niet kunnen vermoeden dat dat kleine kereltje met zijn beroerde handschrift en altijd achterbleef in de klas nu wekelijks een verhaal zou gaan schrijven.  

Mijn vorige weblog sloot af met een video over de overheid die van ons allemaal is. Alleen de buitenkant is politiek (10%). De rest is het apparaat, de organisatie dat voor ons werkt. Het is dus van ons allemaal we zijn dus ook de overheid. Fred Stol reageerde er heel mooi op met de opmerking:

De volgende uitspraken over de overheid spreken mij aan:
1. De overheid in essentie is; " Wat we samen aanpakken, omdat we het niet alleen kunnen" (Tim O'Reilly).
2.We zijn burgers. De overheid repareren betekent burgerschap repareren.
3. Als het gaat om de grote, belangrijke dingen die we samen moeten doen, wij allemaal.. zijn we enkel een menigte stemmen, of zijn we dan ook een menigte handen?

Kern: wacht niet als een consument op de overheid, pak samen dingen op! 

Fred is wethouder in Zuidhorn en we denken over een aantal dingen hetzelfde, dat blijkt ook wel uit bovenstaande reactie. Het burgerschap repareren is waar we als dorpsbelangen in Zevenhuizen of vanuit de vereniging Groninger dorpen mee bezig zijn. Niet vanuit de overheid als opdracht maar veel meer vanuit de gedachte dat inwoners zelf verantwoordelijk zijn voor de eigen omgeving en dat de overheid daarbij kan faciliteren. In een aantal gevallen zal de overheid ook bepalend of controlerend zijn maar dat moet in mijn ogen maar beperkt en samen. Anders maakt de overheid meer kapot dan je lief is.

In veel geval is de burger afgehaakt en dat heeft tot gevolg dat er projecten worden opgestart rond burgerparticipatie. Hoe kunnen we de burgers meer bij de overheid betrekken is de wens vanuit de overheid. Mijn eigen gemeente heeft er een enquête over op de site staan. Wij willen graag van u weten in welke mate u zich betrokken voelt bij gemeentelijke plannen en projecten. Hoe beoordeelt u de rol van de gemeente om u te betrekken bij die plannen en projecten? De enquête kan ingevuld worden tot 2 mei. Het is nu 6 mei en gelukkig staat hij nog gewoon open. dus wie wil, het kan nog. 

Burgerparticipatie is voor mij het meewerken van burgers aan maatschappelijke vraagstukken. En dat vat ik breed op. Het inspreken bij een raads- of commissie vergadering.  Maar dit is wel een heel erg enge opvatting. Het gaat ook om Nl-doet, organiseren van een 4 mei optocht, signaleren van misstanden, meedenken maar zeker helpen rond zorg en vergrijzingsproblematiek.  En ja dan komen we regelmatig op het terrein wat de overheid zich heeft toegeeigend en nu wel weer terug wil leggen bij de burgers. Dat is het repareren van de overheid. Maar het begint met het eerst repareren van burgerschap. En daar wringt het. Want als een burger iets wil blijkt er ook vaak een medewerker van de overheid iets van te vinden.

In mijn weblog heb ik daar al een aantal keren verhalen over geschreven. En dan met name over mijn eigen gemeente. Misschien soms net een beetje te scherp maar aan de andere kant, het niet signaleren lost ook niets op. Wat wel opvalt is dat nog nooit iemand me heeft gebeld, hé Jan kan je een langskomen om er over te praten? Nu weet ik wel dat ik die zeur ben, die vervelende man. Tenminste die signalen bereiken me soms via via. Stilhouden in mijn geval is ook niet echt een optie. Sterker nog dat zou ongeloofwaardig zijn.

Dus ben je medewerker bij de overheid en voel je je aangesproken als persoon? Dat is natuurlijk niet de bedoeling maar wel in de rol die je speelt bij de overheid. Mijn advies kijk nog eens goed naar de video bij mijn vorige blog. Dat zal je thuis moeten doen begreep ik want op het werk kan dat vaak niet. Daar hebben we zo'n punt. Ik vind het een grof schandaal dat bij de gemeente geen Youtube gekeken kan worden. Het staat bol van de instructievideo's dingen om van te leren. Ok er staan ook vakantie filmpjes maar om dat soort dingen te blokkeren is echt niet van deze tijd en getuigd van wantrouwen meer dan vertrouwen. Het zou me niet verbazen als in dezelfde organisatie ook trainingen en workshops gegeven worden over het nieuwe werken. Dat dan weer wel.

Natuurlijk wil ik daar wel eens over praten dus werk je bij de gemeente en zit je dit hoog? Dus je bent er hartgrondig mee eens of oneens. Bel 06-53235426 me mail me info@janhut.nl. Maken we een afspraak, binnen of buiten kantooruren binnen of buiten de organisatie maak mij niets uit. Het wordt vast een boeiend gesprek en ga er maar vanuit dat er veel gelachen wordt.

In mijn geval: dom geboren en iets bijgeleerd, hoe zit dat bij de gemeente?

Het was deze week een week die in het teken stond van dorpen. Bestuursvergadering Groninger dorpen, de Algemene ledenvergadering van de vereniging Groninger dorpen en tot slot gisteren “Zon in de dorpen” de afstudeer scriptie van Wietske van der Schaaf over de haalbaarheid van zonne-energie in dorpen. Oh ja woensdag ook nog een overleg bij ons in het dorp. Dat blijft het leukst, zo dicht bij huis.

Mijn conclusie: politiek en dorpen gaan slecht samen.

Allereerst was Marc Calon te gast op de algemene ledenvergadering van Groninger Dorpen. Overduidelijk dat de man kwaliteiten heeft. Met grote stelligheid beweert hij dingen en hij weet het goed te verwoorden. Maar zoals zo vaak hoeft dat niet in te houden dat hij het aan het juiste eind heeft. Kijk in dat verband maar eens de presentatie van Susan Cain. Over het algemeen kon ik me prima vinden in de woorden van Marc Calon behalve toen het ging over dorpen. Daar heeft hij geen verstand van. OK hij is opgegroeid in Zuurdijk. Zijn bewering: “dorpen drijven soms om een paar enthousiaste mensen en als die wegvallen is het gedaan met de levendigheid”. Hij wist ook van een dorpje uit Friesland en bouwde daar een bewering rond.

Dat is me veel te kort door de bocht. Ten eerste is het ene dorp het andere niet en ten tweede voelde ik me ter plekke door hem in mijn hemd gezet vanuit het machtsverschil. Ik beweerde daarvoor dat dorpen veel kracht in zich hebben en zelf best kunnen opkomen voor hun toekomst. Hij stond voor de zaal als autoriteit en ik zat als nono in de zaal en werd ter plekke door hem gecorrigeerd, geen weerwoord mogelijk. Nu is dat niet zo erg maar het beeld dat de overheid moet zorgen voor zielige dorpen bleef daardoor wel overeind. Ik begrijp dat er door dit soort powerplay in het verleden ook andere plannen zijn doorgedrukt waar we nog jaren last van hebben.

Dat is politiek ten voeten uit. Helemaal niets voor mij. Vanuit de politiek is er de laatste jaren veel bedacht wat goed is voor de mensen. Overheden zijn gaan speculeren met grond en konden daar leuke dingen van doen. Om aan die grond te komen moesten ze het kopen van speculanten die het wel wilden verkopen maar dan legden ze er wel een bouwclaim op. Aan die bouwclaim zat dan geen enkele beperking en ook geen eindtijd. Kortom vaak resulteert dat in het op slot zetten van wijken of dorpen. In de “slag om Nederland” wordt dat allemaal keurig uit de doeken gedaan.

Denk nu niet dat dat alleen maar in het westen speelt. Want ook bij ons in het dorp ligt er een bouwclaim. De laatste kavels zijn nu 5 jaar geleden verkocht en er is veel vraag naar goedkope koop woningen voor starters. Zelfs in deze tijd. De jongste huurhuizen zijn minimaal 20 jaar oud. De gemeente Leek is alleen aan het speculeren gegaan en heeft een deal gemaakt met een ontwikkelings maatschappij Rotij en heeft grond gekocht langs de snelweg bij Leek. Alleen kwam er wel een bouwclaim en die ligt voor 60 woningen bij ons in het dorp en 20 in Oostwold.

Het gevolg is dat ons dorp zit opgescheept met een bouwclaim van Rotij. Daar zijn we als dorp niet blij mee. Want die gaat echt niet bouwen voor starters en het blokkeert ook de uitgifte van (goedkope) kavels.Maar de gemeente heeft in al haar wijsheid beslist dat dit goed is. Overigens heeft gemeente ook nog veel lege kavels in Leek zelf en de gemeente wil graag dat dat eerst vol komt. Natuurlijk zien we dat als dorp totaal anders.

Gisteren was er de presentatie van Zonne energie voor de dorpen. Het was in de statenzaal van de provincie. Een erg leuke bijeenkomst, onder de vakkundige, speelse leiding van  Miranda Bolhuis. Ik mocht in het forum zitten en daar mijn zegje doen. Mensen die me kennen, weten dat het bij mij ging over “zorg voor dat het van het dorp wordt”. Maar de zaal was redelijk gevuld met mensen vanuit de politiek en de roep om regie, sturing, subsidie en coördinatie was niet van de lucht. Gelukkig was de voorzichtige conclusie dat ieder dorp een eigen aanpak vraagt maar ook dat er voldoende potentie is om een dorp zelf in de eigen (elektrische) energie behoefte te voorzien. Nu maar hopen dat de politiek lang genoeg op de handen gaat zitten om het te laten gebeuren want van al dat regisseren, initiëren en sturing geven heb ik even de buik vol.