Menu Sluiten

De maatschappij herijken

"Je ziet het pas als je het door hebt" is een bekende uitspraak van Johan Cruijff. Het is een waarheid als een koe. Als je eens een goochel truck "door hebt gekregen" merk je pas hoe waar het is.  En dan zijn er ook nog de plaatjes waar je meerdere uitleggen aan kan geven. Zo staat hiernaast niet alleen een vaas maar kan je er ook de silhouetten van 2 gezichten in zien.

Vaak komt het omdat we maar iets vanaf een punt bekijken, 1 standpunt innemen. Zo zou je een ei ook kunnen tekenen als volmaakte cirkel. Ook dat is waar. Want bekijk een ei maar eens van de bovenkant het is maar net hoe je er tegen aan kijkt.

Hetzelfde is er aan de hand in onze maatschappij. De overheid heeft de laatste jaren een houding aan genomen dat ze voor de zwakkeren zorgt. En nog veel mensen zijn die mening toegedaan. Maar er is iets aan het veranderen. In een heel hoog tempo. Steeds meer mensen zien de machteloosheid bij de overheid. Dat komt steeds meer tot uiting door verwaarlozing van de openbare ruimte. Gewoon omdat er geen geld meer voor is. In veel gemeenten wordt nog wel gras gemaaid maar dat is het dan ook. Ergens las ik dat een gemeente de afgelopen jaren een rapportcijfer 4 (op een schaal van 10) had gehanteerd. Dat is daar ook te zien. Het onkruid staat hoger dan de planten. Maar nog steeds wordt er gesproken over het beleid maken rond groenonderhoud. Overal staan plantenbakken in betere jaren aangeschaft, maar bloemetjes bloeien er al jaren niet meer.

In zorg en onderwijs is hetzelfde aan de hand. Ook daar moeten dingen worden geherijkt. Er moet anders gekeken worden naar de problematiek.Dat vraagt een verandering van standpunt. Daar zit nu net de kneep. In veel gevallen is een overheidsorganisatie een redelijk veilige haven. Men kan zich daar redelijk goed in verschuilen omdat de regelgeving daar bij helpt. Mensen die het doorhebben vertrekken als eerste, die zien de kansen van de nieuwe werkelijkheid. Die is niet direct beter of slechter dan de oude, wel anders. Als je de mening hebt dat de overheid voor de zwakkere moet zorgen wordt het wel slechter. Als je de mening hebt dat mensen zelf moeten kunnen beslissen over hun eigen situatie en daar ook verantwoordelijk voor zijn dan wordt het beter.  

Dat vraagt ook dat mensen hun zekerheden durven loslaten, zekerheden die al lang geen zekerheden meer zijn. Als je bij het UWV werkt weet je hoe zeker zeker is. Of bij organisaties als Syntens of de Kamer van Koophandel. Daar wordt het de komende tijd anders. 

Veel standpunten zullen de komende jaren veranderen. Het is maar de vraag of veel grote organisaties zo zullen blijven bestaan. De bedrijfsmatige aanpak die in veel organisaties is doorgevoerd zou best eens kunnen veranderen. Top down zou best eens kunnen veranderen in zelforganisatie. Inmiddels zijn er prachtige voorbeelden van te zien. Maar om met Cruijff te spreken dat zie je pas als je het door hebt.