We zijn begonnen aan de verhuizing van mij schoonmoeder en dat op haar 87e. Ze verhuist niet vanwege de woning of de goede zorg die ze ontvangt, juist niet, maar ze komt nu vlak bij haar zusters te wonen. Een lastige keus want ze heeft het nu ook erg naar haar zin. Toch lijkt het me een goede keus. Dus maar weer alles ingepakt en 10 kilometer verderop weer neerzetten. Uiteindelijk heeft ze die keus gemaakt. Daarmee geeft ze antwoord op de vraag: Hoe wil ik de laatste fase van mijn leven doorbrengen? De tijd dat ouders bij kinderen kwamen inwonen is echt wel over. Hoewel ik er sporadisch nog wel van hoor. Het wegstoppen in een bejaardenhuis wordt ook ontmoedigd nu de scheiding tussen wonen en zorg wordt doorgevoerd. Mensen krijgen nu langer zorg in hun eigen omgeving.
De vraag: "hoe zie je je eigen laatste levensfase" is best lastig. Gisteravond stond ik op een feest bij een groepje te praten en toen ging het er ook over. Iemand vertelde dat de Eskimo's oudere mensen op een ijsschots zetten en ze lieten wegdrijven. Het criterium was als iemand zich niet meer nuttig kon maken. Bijvoorbeeld als iemand geen tanden meer had en dus zijn gebit niet meer kon gebruiken om de huid van zeehonden te bewerken. Reden om iemand op een ijsschots te zetten. Waarschijnlijk wel omgeven met de nodige rituelen. Dat leek een aantal mensen wel iets. Anderen gruwden er van.
Eigenlijk is het de discussie die nu ook in de maatschappij speelt. Ooit was er het beeld dat als je 65 was je naar het bejaardenhuis kon en dan hoefde je niets meer te doen. Alles werd voor je gedaan. Een tevreden oude dag. Tegenwoordig wordt er eigenlijk verwacht dat je zo lang mogelijk zelfstandig moet blijven. Je hoeft je dan niet nuttig te maken maar wel zo lang mogelijk voor jezelf kunnen zorgen. En misschien is de Eskimo benadering zo raar nog niet. Waarom zou je je niet meer nuttig hoeven maken? En dat hoeft niet altijd te gaan om werken voor geld.
Een paar weken was ik te gast bij het oude RKZ. Een oud ziekenhuis dat 34 jaar geleden is gekraakt en waar tegenwoordig 250 mensen samen wonen en daar zo hun eigen regels hebben. Je kunt daar status krijgen door je in te zetten voor de gemeenschap. Het toewijzen van een grotere woonruimte is afhankelijk van je inzet voor het geheel. Het moet je gegund worden.
De laatste levensfase bestaat nu vaak uit het rekken van leven en alles moet uit de kast gehaald worden om een leven te behouden. In het gesprek gisteren waren er een paar mensen die van het een op het andere moment iemand was verloren. Geen mogelijkheid om afscheid te nemen. Zo anders dan een lange lijdensweg waar veel tijd is om afscheid te nemen maar waar het ook voor de naasten een heftige tijd is. Het van het één op andere moment verlies hebben we als gezin meegemaakt oen mijn vader 34 jaar geleden plotseling overleed. Hij was toen 49. Dat is op een andere manier heftig. Toch is er een deel van hem altijd bij me daar kwam ik achter ik bezig was met de vraag: waarom ik de dingen doe die ik doe. Zie vorige blog. Een groot deel komt van je ouders. Daar kan je blij mee zijn of niet. Dat is een gegeven. In mijn geval ben ik er erg blij mee. Blij dat je ook een stukje weer door mag geven aan mijn kinderen. Vandaag is het vaderdag. Een mooie dag om hier even bij stil te staan. Nieko is voor zijn werk in China, we hebben zo nu en dan contact. Gemma is vandaag even thuis en had aan vaderdag gedacht. (Ee nieuwe beurs) Daarnaast was misschien wel het leukste kado, dat ze me haalde van het feest. want ik had echt wel een Bob nodig. Toch een leuke traditie, vaderdag.
